Listen Now

Prezes PiS Jarosław Kaczyński obiecał bezpłatne autostrady. W ciągu tygodnia urzędnicy Ministerstwa Infrastruktury przygotowali ustawę która ma być praktyczną realizacją tej obietnicy. Czy rzeczywiście napisany w tak krótkim czasie projekt spełni oczekiwania? Czy w ogóle mamy problem z płatnościami za autostrady? Co się zmieni - albo raczej - co się może zmienić, kiedy autostrady staną się bezpłatne dla samochodów osobowych? Wcześniej w temacie płatnych dróg mówiłem w odcinku #80: Nowy system poboru opłat drogowych. Ten odcinek został przygotowany w wersji video. Zostały w nim wykorzystane fragmenty nagrań zrealizowanych przez TVN 24.

24 kwietnia na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie odbyła się debata "Jak rozwinąć konkurencję na torach?". Punktem wyjścia do niej był raport fundacji ProKolej o tej samej nazwie. Wydarzenie rozpoczęło się od prezentacji jego głównych tez, co wykonał dr Stefan Jarecki, a później odbyła się debata w której udział wzięli: Karol Trammer ("Z biegiem szyn"), Paulina Matysiak (partia Razem), Leszek Miętek (Związek Zawodowy Maszynistów), dr Ariel Ciechański (Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN), Karol Kłosowski (Urząd Transportu Kolejowego). W tym odcinku prezentuję najciekawsze wypowiedzi z tego spotkania.

Dwa lata temu Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło konkurs na analizę skali wykluczenia komunikacyjnego na obszarze Polski wraz z rekomendacjami zmian legislacyjnych w kontekście publicznego transportu zbiorowego. Grant na realizację tego projektu otrzymało konsorcjum czterech politechnik: Poznańskiej, Gdańskiej, Warszawskiej i Śląskiej. Dziś, kiedy projekt dostał nazwę T-Included i jest na półmetku realizacji, zaprosiłem dra Marcina Kicińskiego z Politechniki Poznańskiej żeby opowiedział mi jak przebiega proces jego realizacji. Niniejszy odcinek jest udostępniany na licencji CC BY-SA 2.0.

Na Śląsku od paru lat panuje moda na budowę nowych centrów przesiadkowych. W dużych miastach i małych miejscowościach obiekty te powstają jak grzyby po deszczu. Ich lokalizacje, sposób funkcjonowania oraz projekty są przedmiotem wielu dyskusji. Tym razem spojrzymy na najnowszy węzeł jaki powstał przy gliwickim dworcu kolejowym. Czy był potrzebny? Czy jest użyteczny? Jakie są jego wady i zalety? O tym wszystkim rozmawiam na miejscu z Andrzejem Wawrzyczkiem, ekspertem Ośrodka Studiów o Mieście oraz prowadzącym profil "Wawrzyczek w Mieście".

Trwające już kilka lat przygotowania do wdrożenia systemu biletowego "Fala" zmierzają ku końcowi. Czy to jednak rozwiązanie jest rozwiązaniem problemów trapiących użytkowników transportu publicznego w województwie pomorskim? Czy zapowiadany jako innowacyjny system faktycznie ułatwi podróżowanie pasażerom? Czy pomoże organizatorom transportu? Czy może chociaż obniży koszty podróży? A może przynajmniej ułatwi płatności w wielu systemach taryfowych? O tym wszystkim rozmawiam z Kajetanem Lewandowskim, gdyńskim aktywistą, związanym ze stowarzyszeniami "Miasto Wspólne" i "Rowerowa Gdynia".

Świadomość tego jak ważne jest oszczędne gospodarowanie energią na kolei rośnie. Od ponad dekady w elektrycznych pojazdach kolejowych goszczą liczniki pobieranej energii. Od kilku lat przewoźnicy wynagradzają dodatkowo maszynistów którzy najoszczędniej prowadzą pociągi. Teraz, przy wysokich i niestabilnych cenach energii oszczędna jazda jest jeszcze bardziej w cenie niż kiedykolwiek. O tym jak wspierać maszynistów w ekonomicznej jeździe rozmawiam z Witoldem Bartnikiem, prezesem firmy REDS, która aktualnie kończy testy systemu SENSUM- narzędzia do wsparcia ecodrivingu wykonywanego na zamówienie PKP Energetyka.

Na jakiej podstawie szacuje się liczbę pojazdów lub pasażerów jaka będzie korzystać z infrastruktury transportowej którą planujemy zbudować? Co jest potrzebne żeby przygotować taką prognozę? Czym jest model ruchu? Jak się go buduje? Co jest potrzebne do jego przygotowanie? Na te wszystkie pytania staram się odpowiedzieć razem z Michałem Pyzikiem, ekspertem ds. budowy modeli ruchu, współautorem m. in. Pasażerskiego Modelu Transportowego.

Słuchacze pytają, ja staram się znaleźć dobrą odpowiedź. Pytaliście o temat leasingu autobusów, więc przepytałem na tę okoliczność Grzegorza Königa, byłego prezesa PKS Gdynia. O tym jakie są korzyści i ryzyka związane z leasingiem oraz dzierżawą autobusów, kto oferuje takie usługi i dlaczego sektor publiczny raczej nie korzysta z tego rodzaju finansowania - tego dowiecie się w tym odcinku.

W tym podcaście wielokrotnie poruszane były już tematy miejskich strategii mobilnościowych oraz inwestycji w transport. Tym razem zamiast analizy wycinków porozmawiamy kompleksowo. Punktem wyjścia do rozmowy jest nowa książka Michała Wolańskiego "Skuteczność interwencji publicznej w zakresie mobilności miejskiej", w której analizuje on efekty inwestycji jakie polskie miasta przeprowadziły w unijnej perspektywie 2007-2013. Rozmawiamy o efektach, paradoksach, hipokryzji i o tym kto był liderem zmian na lepsze.

Upadłość i koniec działalności PKS Radom to bezprecedensowe zjawisko. Komunalny przewoźnik, który związek gmin otrzymał od państwa, zbankrutował. Do tej pory zdawało się że komunalizacja to gwarancja utrzymania lokalnego PKSu przy życiu. W dodatku, za każdym razem nagłe zakończenie działalności przez tego typu przewoźnika było początkiem poważnych problemów z dojazdami ze wsi do miasta powiatowego. W tym przypadku jednak jest inaczej. Samorządowy PKS upadł, ale wcale nie oznacza to pogłębienia zjawiska wykluczenia transportowego. O co chodzi i dlaczego tak jest rozmawiam z Mateuszem Pierogiem.

Dwie nitki tunelu pod Odrą w Szczecinie. Dwujezdniowa droga S19 na odcinku z przewidywanym ruchem na poziomie 5 tys. pojazdów na dobę. Autostradowa obwodnica aglomeracji warszawskiej. Wszystkie te i inne, bardzo drogie inwestycje drogowe o wątpliwej efektywności już za chwilę będą realizowane. Ale czy w ogóle powinniśmy o nich myśleć? Czy stać nas na aż tak rozbudowaną infrastrukturę drogową? O kontrowersyjnych planach w zakresie budowy nowych dróg ekspresowych rozmawiam z Danielem Radomskim, inżynierem i projektantem drogowym oraz z Radkiem z kanału "Autostrady Polska".

Plany zrównoważonej mobilności miejskiej (w skrócie SUMP) są konsultowane i tworzone w wielu miastach w Polsce. Pora zatem spojrzeć krytycznie na to czym są, czym nie są i przede wszystkim - po co są wykonywane? Jaka jest ich rola i jak wygląda udział mieszkańców i polityków w ich tworzeniu? O tym rozmawiam z Krzysztofem Rucińskim z Zespołu Doradców Gospodarczych "TOR" który na co dzień pracuje przy kilku takich planach oraz z Marcinem Domańskim, zastępcą dyrektora departamentu komunikacji i transportu w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Rosnące ceny paliw i energii spędzają sen z powiek osób zarządzających spółkami przewozowymi. Urzędnicy w samorządach na wieść o rosnących stawkach za przewozy z kolei próbują ciąć ofertę w transporcie publicznym. Czeka nas bez wątpienia ciężki rok w transporcie opartym na paliwach alternatywnych. Przy tej okazji postanowiłem poruszyć temat giełd energii oraz kontraktowania energii elektrycznej oraz gazu. Na temat funkcjonowania tych rynków oraz zasad gry na nich rozmawiam z Tomaszem Dobkowskim, prezesem firmy Audytel oraz Jakubem Burdzińskim, ekspertem ds. transportu publicznego.

Lotnictwo powoli podnosi się po pandemii i utrudnieniach związanych z wojną w Ukrainie. Część pasażerów po dziś dzień nie wróciła na pokłady samolotów. Ich miejsce zajęły zatem... towary. O tym co wozi się dziś samolotami, jakie są perspektywy rozwoju rynku lotniczego cargo i o tym czy CPK będzie w tym rozwoju pomagać rozmawiam z Michałem Grochowskim, dyrektorem biura cargo i poczty w Polskich Liniach Lotniczych "LOT". Model samolotu o którym mój rozmówca wspomina w trakcie rozmowy, możecie zobaczyć na "okładce" tego odcinka. W audycji wykorzystano fragment filmu "Kiler", reż. Juliusz Machulski, scen. Piotr Wereśniak, prod. Studio Filmowe "Zebra".

Centralny Port Komunikacyjny po prawie czterech latach przygotowań ma się znakomicie (wedle deklaracji rządu i przestawicieli spółki) albo przynosi tylko straty i jest budowany na ludzkiej krzywdzie (wedle opozycji). Mamy pierwsze prezentacje wyników studiów nad poszczególnymi projektami, mamy roczne sprawozdanie z działalności spółki CPK i mamy kolejną nowelizację ustawy w jej sprawie. W tle są również protesty przeciwko wywłaszczeniom i utyskiwania na rzekomą megalomanię inwestycyjną. O tym gdzie tak naprawdę jesteśmy i dokąd powinniśmy zmierzać z tym projektem rozmawiam z Piotrem Malepszakiem, ex-członkiem zarządu spółki CPK i Krzysztofem Loga-Sowińskim z portalu pasazer.com.

Bilet miesięczny na całą niemiecką sieć transportu publicznego za jedyne 9 euro zelektryzował opinię publiczną. Sami Niemcy również bardzo chętnie korzystają z taniego biletu. Pojawiają się dość przewidywalne pytania o możliwość wprowadzenia tak atrakcyjnej oferty i w Polsce. W jakim celu powstał 9-Euro-Ticket? Czym tak naprawdę jest? Czy w Polsce taka oferta również jest potrzebna? Co musi się stać żeby tak tanie bilety były dostępne również u nas?

Lubimy oglądać się w kierunku Skandynawii kiedy jest tam coś ciekawego co chcielibyśmy mieć też w Polsce. Oglądamy się tam również w sytuacji kiedy chcemy się usprawiedliwić i powiedzieć, że "przecież nie jesteśmy Norwegią". Ale na co dzień nie dostrzegamy tego że problemy które występują u nas, spotkamy też w innych częściach Europy. O takich problemach, o wyzwaniach jakie niesie ze sobą planowany zakaz sprzedaży samochodów spalinowych i o wielu innych aspektach (elektro)mobilności w stolicy Norwegii opowiedziała mi Agata Rzędowska, która spędziła tam ostatnie dwa miesiące. W audycji wykorzystano fragment filmu "Chłopaki nie płaczą" (reż. Olaf Lubaszenko).

24 czerwca 2022 roku, w ostatni dzień roku szkolnego, na ulice Bydgoszczy nie wyjechał ani jeden autobus oraz ani jeden tramwaj w barwach Miejskich Zakładów Komunikacyjnych. Pracownicy solidarnie zablokowali wszystkie zajezdnie. Prezydent miasta, Prezydent Rafał Bruski, nazwał to "nielegalnym strajkiem", a Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy ogłosił że Bydgoszczanie są "zakładnikami w nielegalnym strajku". Co sprawiło że pracownicy postanowili masowo i jednogłośnie odmówić wyjazdu na trasy? Jakie są postulaty protestujących i co musi się stać aby autobusy i tramwaje znowu pojawiły się na ulicach Bydgoszczy? O tym rozmawiam z Andrzejem Arndtem, przewodniczącym związku zawodowego pracowników komunikacji miejskiej w Bydgoszczy. Poprzednio o komunikacji miejskiej w Bydgoszczy mówiłem w odcinku #83: Zmiany w bydgoskiej komunikacji miejskiej.

Stały temat podcastu wraca po raz kolejny. Tym razem popatrzymy na aktualny stan transportu publicznego na polskiej wsi bardziej naukowym okiem. Jak kształuje się dostępność transportowa obszarów wiejskich? Gdzie występują największe różnice w poziomie obsługi transportem publicznym? Jak to wpływa na rozwój gmin wiejskich i miejsko-wiejskich? O tym wszystkim rozmawiam z prof. Moniką Stanny i Łukaszem Komorowskim z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk.

EN57 - najdłużej produkowana seria taboru kolejowego na świecie. Pociąg, którym jeździło i jeździ kilka pokoleń Polaków (i nie tylko Polaków). Czy ten charakterystyczny dla polskiej kolei zespół trakcyjny to coś więcej niż tylko obiekt westchnień miłośników kolei? Aby to sprawdzić wybrałem się na spotkanie z autorami albumu "Kult jednostki/Radical passion". O tym jak powstawał, o ciekawostkach jakie się w nim znalazły, a przede wszystkim o ludziach których spotkali na swojej drodze - o tym usłyszycie w tym odcinku.