Listen Now

W dotychczasowych odcinkach poznawaliśmy bogów, demony a także zwyczaje i przesądy jakie panowały wśród mieszkańców dawnej Słowiańszczyzny. W niektórych wypadkach na potwierdzenie tez dysponowaliśmy dość mocnymi dowodami w postaci tekstów źródłowych bądź znalezisk archeologicznych. W wielu pozostałych musieliśmy zadowolić się jedynie poszlakami i mniej lub bardziej prawdopodobnymi przypuszczeniami. Dzisiejszy odcinek będzie jednym z tych, które budzą najmocniejsze kontrowersje ponieważ jego materia opiera się niemal wyłącznie na wątłych poszlakach. Tak ma się bowiem sytuacja z bogami dawnych Polaków, albo raczej przodków dzisiejszych mieszkańców kraju nad Wisłą. Dzisiaj postaram się przybliżyć postaci bogów polskich jakich wymienił w swoich rocznikach wielki historyk, kronikarz, geograf, heraldyk, duchowny i dyplomata, można by rzec człowiek renesansu, czyli Jan Długosz. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Mateusz, Jagoda, Piotr B., Piotr A., Damian, Bartosz, Aleksandra, Krzysztof, Sebastian, Kasia, Paweł, Apolonia, Remy, Róża, Maciej, Przemek, Rafał, Michał, Iga, Maczka, Łukasz, Marcin, Agnieszka, Ada, Filip, Piotr W., Andrzej, Agata, Anna, Mateusz, Krzysztof, Barbara.

Arkona jest prawdopodobnie pierwszym miejscem, które przychodzi większości z nas do głowy gdy myślimy o czymś, co można by nazwać świątynią przedchrześcijańskich Słowian. Szczególnie tych żyjących w rejonie Połabia. Warto jednak wziąć pod uwagę, że złote lata, a raczej złote stulecie świątyni rugijskich Ranów rozpoczęło się dopiero w drugiej połowie XI wieku. Wcześniej serca i umysły lokalnych pogan kierowały się raczej ku tajemniczej Radogoszczy, zagubionej gdzieś w puszczach kraju Redarów, jednego z plemion Związku Wieleckiego. Zagadka jaką była Radogoszcz od setek lat czeka na swojego odkrywcę, gdyż w przeciwieństwie do rugijskiej Arkony lokalizacji metropolii Redarów nigdy nie zidentyfikowano z całą pewnością co jest o tyle dziwne, że nie była ona zwykła, lokalną kąciną. Niemiecki kronikarz Adam z Bremy określał ją terminem metropolia, który w świecie chrześcijan zarezerwowany był jedynie dla siedzib arcybiskupów. W dzisiejszym odcinku udamy się na poszukiwanie zaginionej świątyni w Radogoszczy. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Mateusz, Jagoda, Piotr B., Piotr A., Damian, Bartosz, Aleksandra, Krzysztof, Sebastian, Kasia, Paweł, Apolonia, Remy, Róża, Maciej, Przemek, Rafał, Michał, Iga, Maczka, Łukasz, Marcin, Agnieszka, Ada, Filip, Piotr W., Andrzej, Agata, Anna, Mateusz.

Dzisiaj poznamy kolejnych bogów dawnej Rusi - Strzyboga, Siemargła, Perepłuta i Jaryłę. Przewodnikiem w tej podróży na wschód będzie nam Aleksander Gieysztor, którego książka Mitologia Słowian od czterech dekad cieszy się niesłabnącą popularnością wśród kolejnych pokoleń starających się zgłębić aktualny stan badań nad wierzeniami dawnych Słowian. Niedawno na rynku ukazał się audiobook Mitologii Słowian, który możecie odsłuchać w aplikacji sponsora dzisiejszego odcinka, którym jest BookBeat.pl, aplikacja oferująca tysiące audiobooków, dla słuchaczy tego podcastu dostępnych w pakiecie premium zupełnie za darmo przez 30 dni. Do aktywowania promocji wystarczy jedynie użyć kodu DEMONY. Wystarczy jedynie zainstalować aplikację i aktywować nowe konto razem z kodem promocyjnym . Polecam, sam również korzystam! Wykorzystaj poniższy link z wgranym kodem: https://www.bookbeat.pl/slowianskiedemony?utm_source=podcast&utm_medium=podcast&utm_campaign=slowianskie+demony+30+days&utm_content=podcast Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Krzysztof, Sebastian, Kasia, Apolonia, Paweł, Remy, Róża, Maciej, Przemek, Rafał, Michał, Iga, Maczka, Marcin, Ada, Filip, Karolina, Piotr, Andrzej, Agata, Anna, Mateusz, Aleksandra, Bartosz, Damian

W sierpniu 2017 roku archeolodzy pracujący w Śródce, jednej z dzielnic Poznania natrafili na nietypowe, dość makabryczne znalezisko pod progiem domostwa datowanego na X stulecie n.e. Na terenie obecnej Śródki musiała istnieć jakaś wioska będąca zapleczem ówczesnego grodu poznańskiego, znacznie mniejszego od obecnego miasta o tej nazwie. Na stanowisku badacze odkryli pozostałości szkieletu noworodka, które musiały zostać tam zakopane celowo, nic nie wskazywało tutaj na przypadkowość. Wszystko wskazywało, że odkryto tzw. ofiarę zakładzinową pod postacią porońca czyli dziecka poronionego, urodzonego martwym. Dlaczego na dawnej Słowiańszczyźnie uciekano się do takich ofiar i co one oznaczały? Co skłoniło ludzi sprzed tysiąca lat do złożenia zwłok niemowlęcia pod progiem? Na te oraz inne pytania postaram się odpowiedzieć w tym odcinku. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Sebastian, Kasia, Apolonia, Paweł, Remy, Róża, Maciej, Przemek, Rafał, Michał, Iga, Maczka, Łukasz, Marcin, Agnieszka, Ada, Filip, Karolina, Piotr, Andrzej, Agata, Anna, Mateusz

Witajcie! Nie będzie to normalny odcinek, ten bowiem ukaże się już niebawem. Chciałbym was jednak w międzyczasie zaprosić do słuchania nowego projektu, w którym biorę udział. Na platformach podcastowych możecie znaleźć już mój drugi kanał o enigmatycznym tytule “Mroczne Wieki”. Postanowiłem jakiś czas temu tam właśnie publikować tematy mówiące głównie o historii nie zaś o wierzeniach Słowian, w końcu jeśli ten kanał nazywa się “Słowiańskie Demony” to niechaj opowieści kręcą się wokół nich! Drugi kanał będzie poświęcony w głównej mierze historii wczesnego średniowiecza oraz czasów wcześniejszych. Planuję wrzucać tam na początku jeden odcinek miesięcznie. W tej chwili możecie odsłuchać pierwszy ponad godzinny odcinek, w którym opowiadam o genezie Rusi oraz kontrowersjach otaczających to zdarzenie. Zapraszam do słuchania kanału “Mroczne Wieki”. W tej chwili jest już na Spotify i Apple Podcasts a niedługo również na Google Podcasts. Spotify: https://open.spotify.com/episode/5aSCyJJnNJvPPvnpKEp0S4?si=2991b6a080fc401e

W dzisiejszym odcinku ponownie będziemy poznawać losy Słowian z rejonu bliskiego Rugii, mianowicie Pomorza po obu stronach Odry. Historia którą opowiem dzisiaj rozgrywa się w latach 20. XII wieku, a więc jakieś czterdzieści lat przed ostatecznym upadkiem ostatniego bastionu pogańskich Słowian na Rugii. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Paweł, Remy, Róża, Maciej, Przemek, Rafał, Michał, Jakub, Iga, Maczka, Łukasz, Marcin, Agnieszka, Ada, Filip, Karolina, Piotr, Andrzej, Agata, Mateusz

Zgliszcza wałów obronnych Arkony jeszcze dymiły gdy duńska armia ekspedycyjna przygotowywała się do wyegzekwowania twardych warunków traktatu pokojowego, szczególnie zniszczenia posągu i kąciny Świętowita, przekazania skarbów świątynnych oraz zakładników. Duńczycy zgodzili się aby część jeńców obok zwyczajowych w takich wypadkach niepełnoletnich stanowili także dorośli pragnący towarzyszyć swoim dzieciom w miejscu, do którego miały trafić. Przekazywanie zakładników kontrolować miał nie kto inny lecz biskup Absalon, który dwoił się i troił podczas wszystkich wypraw na Rugię, albo przynajmniej w ten sposób udział tego duchownego przedstawił po latach kronikarz Saxo. W każdym razie dzień po poddaniu miasta Absalon kładł się do snu w swoim namiocie, gdy niespodziewanie wybudził go jego tłumacz Gotszalk. O rozmowę z wpływowym biskupem nalegał bowiem niejaki Granza, syn Littoga, pochodzący z rodu książęcego, spokrewniony z księciem Ciesławem... Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Przemek, Rafał, Pukka, Michał, Jakub, Iga, Maczka, Łukasz, Marcin, Agnieszka, Ada, Filip, Karolina, Piotr, Michał M., Andrzej, Agata, Anna, Mateusz, Maciej

W poprzednim odcinku opowiadałem wam o Rugii, Ranach oraz kulcie Świętowita w kącinie arkońskiej. Dzisiaj skupię się na historii wydarzeń, które doprowadziły do upadku Arkony oraz ostatecznej utraty niezależności przez Ranów. Spirala nieustających wojen i najazdów odwetowych w jakie wciągnięci zostali w XII wieku, w znacznej mierze na własne życzenie mieszkańcy Rugii stała się gwoździem do trumny ich małego państwa. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Przemek, Rafał, Pukka, Michał, Jakub, Iga, Maczka, Łukasz, Marcin, Agnieszka, Ada, Filip, Karolina, Piotr, Michał M., Andrzej, Agata, Anna, Mateusz, Maciej

Losy Arkony i dzieje słowiańskiej Rugii najlepiej podsumowuje tytuł wspomnianej przeze mnie książki Ruchhöfta – Arkona. Glaube, Macht und Krieg im Ostseeraum czyli Arkona. Wiara, Władza i Wojna na Bałtyku. Historia ostatniego bastionu pogańskich Słowian nie tylko na Rugii ale w ogóle w tej części Europy jest na tyle fascynująca, że doczekała się kilku innych książek, zarówno naukowych jak beletrystycznych. Jest nawet rosyjski zespół muzyczny z gatunku folk-pagan metal, który przyjął nazwę Arkona jako swoją własną. W dzisiejszym odcinku, pierwszym z serii dwóch lub trzech poświęconych Rugii postaram się przybliżyć dzieje pogańskiej Arkony i kultu Świętowita, zwłaszcza w schyłkowym okresie niezależności grodu gdy Ranowie toczyli beznadziejną jak się okazało walkę przeciwko Duńczykom i Sasom jednocześnie. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Przemek, Rafał, Pukka, Michał, Jakub, Iga, Maczka, Łukasz, Marcin, Agnieszka, Ada, Filip, Karolina, Piotr, Michał M., Andrzej, Agata, Anna, Mateusz

Księżyc jest jednym z tych ciał niebieskich, które zawsze odgrywały bardzo istotną rolę w życiu i wierzeniach dawnych populacji. Ludy indoeuropejskie zazwyczaj widziały w nim przeciwieństwo a zarazem bliskiego krewnego słońca. Najczęściej łączono go z ciemnością, czarną magią, śmiercią, zaklęciami miłosnymi i kobiecością. W Srebrnym Globie często widziano małżonka bądź rodzeństwo wspomnianego wcześniej Słońca. Różnice pomiędzy tymi ciałami niebieskimi były liczne i widoczne gołym okiem. Przede wszystkim Słońce jest stałe, niezmienne i nie zmienia swego kształtu zanikając bądź rosnąc jak ma to miejsce w przypadku Księżyca. Ten drugi zaś jak wiemy z własnej obserwacji nie tylko znika za dnia, także w nocy w zależności od fazy w jakiej aktualnie się znajduje przyjmuje odmienne kształty, podczas nowiu jest niemal niewidoczny, następnie wraz z kolejnymi kwadrami zaczyna przybierać kształt rogatego sierpa przechodzący stopniowo w coraz większe półkole by zakończyć cały cykl pełnią. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Rafał, Pukka, Michał M., Jakub, Iga, Maczka, Łukasz, Marcin, Agnieszka, Ada, Filip, Karolina, Piotr, Michał, Andrzej, Agata, Anna, Mateusz

Witajcie w kolejnej części poświęconej źródłom do przedchrześcijańskich wierzeń dawnych Słowian. Dzisiaj zgodnie z obietnicą poświęcę czas relacjom spisanym głównie przez duchownych chrześcijaństwa zachodniego i wschodniego piszących po łacinie oraz w języku staro-cerkiewno-słowiańskim-wschodnim. Źródła w tych językach są tak naprawdę głównym materiałem jakim dysponujemy i to na nie powołuję się najczęściej. Bez Powieści minionych lat Nestora, Kroniki Thietmara, Żywotów Ottona z Bambergu pisanych przez Ebona i Herborda czy Gesta Danorum Saxo Gramatyka nasza wiedza o religii dawnej Słowiańszczyzny byłaby jeszcze skromniejsza aniżeli jest w tej chwili. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Piotr, Iga, Ada, Agnieszka, Anna, Agata, Mateusz, Andrzej, Igor, Iza, Filip

W niemal wszystkich odcinkach powoływałem się na jakieś źródła pisane pochodzące z interesującej nas epoki, w przypadku odtwarzania wierzeń przedchrześcijańskich najwartościowsze materiały pochodzić będą z wczesnego średniowiecza. Przez wczesne średniowiecze rozumiemy okres od V do XI wieku, czyli czas gdy wiele ludów zamieszkujących kontynent europejski ciągle praktykowało tradycyjne wierzenia, często niezmącone w istotnym stopniu późniejszymi monoteistycznymi naleciałościami. W XI wieku mapa Europy nabiera kształtów a na jej powierzchni pojawiły się państwa, które przetrwają kolejne setki lat. Wprawdzie granice ciągle będą ulegać istotnym zmianom, nie będą one już jednak tak gwałtowne jak w tym okresie, który ciągle i często na wyrost zwie się Wiekami Ciemnymi. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Piotr, Ada, Agnieszka, Anna, Agata, Mateusz, Andrzej, Igor, Iza, Filip Chciałbym was zaprosić do odsłuchania czegoś specjalnego. W ostatnich tygodniach przygotowałem dla EmpikGo specjalną serię składającą się z ośmiu odcinków skupiających się na wierzeniach naszych przodków. Będę w nich opowiadał głównie o polskich diabłach, smokach i czarownicach, ale znajdzie się tam też trochę miejsca dla innych postaci tak popularnych w słowiańskim folklorze, o których nie mówiłem jeszcze w moim podcaście. Wszystkie materiały jakie znajdziecie w Słowiańskich Demonach na EmpikGo są więc nowe bądź stanowią bardzo obszerne rozwinięcie treści podejmowanych przeze mnie w podcaście. Z okazji premiery podcastu mam dla Was specjalny kod, który daje Wam 30 dni darmowego słuchania i czytania w aplikacji Empik Go. Z kodem demony30 posłuchacie dedykowanej serii „Słowiańskich Demonów" bezpłatnie (i nie tylko). Wszystkie osiem odcinków można odsłuchać już teraz w aplikacji. Kod możecie aktywować do 15.06. na stronie empik.com/gofree. Kod wyłącznie dla nowych użytkowników. Nie wymaga podpięcia karty, więc po okresie próbnym można zrezygnować bez ponoszenia żadnych kosztów. Zapraszam!

Słońce towarzyszyło ludziom od zawsze pod postacią życiodajnej, ognistej tarczy wiszącej na nieboskłonie. Było niezbędne do życia, a jego znaczenie jeszcze wzrosło wraz z pojawieniem się kultur opartych na rolnictwie i uprawie ziemi. Nic więc dziwnego, że to majestatyczne ciało niebieskie prędko stało się bohaterem niezliczonych mitów oraz wierzeń wszystkich ludów grzejących się w jego promieniach. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Piotr, Ada, Anna, Maczka, Agata, Mateusz, Andrzej, Igor, Iza, Filip Chciałbym was zaprosić do odsłuchania czegoś specjalnego. W ostatnich tygodniach przygotowałem dla EmpikGo specjalną serię składającą się z ośmiu odcinków skupiających się na wierzeniach naszych przodków. Będę w nich opowiadał głównie o polskich diabłach, smokach i czarownicach, ale znajdzie się tam też trochę miejsca dla innych postaci tak popularnych w słowiańskim folklorze, o których nie mówiłem jeszcze w moim podcaście. Wszystkie materiały jakie znajdziecie w Słowiańskich Demonach na EmpikGo są więc nowe bądź stanowią bardzo obszerne rozwinięcie treści podejmowanych przeze mnie w podcaście. Z okazji premiery podcastu mam dla Was specjalny kod, który daje Wam 30 dni darmowego słuchania i czytania w aplikacji Empik Go. Z kodem demony30 posłuchacie dedykowanej serii „Słowiańskich Demonów" bezpłatnie (i nie tylko). Pierwsze 5 odcinków można odsłuchać już teraz w aplikacji. Kolejne będą ukazywać się w każdy poniedziałek do 7 czerwca. Kod możecie aktywować do 15.06. na stronie empik.com/gofree. Kod wyłącznie dla nowych użytkowników. Nie wymaga podpięcia karty, więc po okresie próbnym można zrezygnować bez ponoszenia żadnych kosztów. Zapraszam!

Mit kosmogoniczny jest podstawą każdego systemu wierzeń, nie można traktować go jedynie w charakterze naiwnej próby wytłumaczenia powstania świata. Jest to pełna symboliki opowieść odpowiadająca na garść ważkich pytań m.in. kto stworzył świat i w jakim celu? Wszystkie gesty i czynności podjęte przez stwórcę bądź stwórców nabierają znaczenia, które będzie im towarzyszyło aż do zagłady świata. Najprostszym przykładem obrazującym tę zależność jest odpoczynek Jahwe siódmego dnia po trudach stworzenia, który stał się obowiązującym zwyczajem wśród jego późniejszych wyznawców. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Piotr, Anna, Maczka, Agata, Mateusz, Andrzej, Igor, Iza, Filip W ostatnich tygodniach przygotowałem dla EmpikGo specjalną serię składającą się z ośmiu odcinków skupiających się na wierzeniach naszych przodków. Będę w nich opowiadał głównie o polskich diabłach, smokach i czarownicach, ale znajdzie się tam też trochę miejsca dla innych postaci tak popularnych w słowiańskim folklorze, o których nie mówiłem jeszcze w moim podcaście. Wszystkie materiały jakie znajdziecie w Słowiańskich Demonach na EmpikGo są więc nowe bądź stanowią bardzo obszerne rozwinięcie treści podejmowanych przeze mnie w podcaście. Z okazji premiery podcastu mam dla Was specjalny kod, który daje Wam 30 dni darmowego słuchania i czytania w aplikacji Empik Go. Z kodem demony30 posłuchacie dedykowanej serii „Słowiańskich Demonów" bezpłatnie (i nie tylko). Pierwsze 2 odcinki już dzisiaj w aplikacji. Kolejne będą ukazywać się w każdy poniedziałek do 7 czerwca. Kod możecie aktywować do 15.06. na stronie empik com łamane na gofree. Kod wyłącznie kod dla nowych użytkowników. Nie wymaga podpięcia karty. Zapraszam!

Historia relacji Słowian i Arabów we wczesnym średniowieczu jest fascynująca i wbrew pozorom wielowątkowa. jej poznanie pomaga zrozumieć skąd tyle zapisów źródłowych o wierzeniach Słowian znamy dzięki wyznawcom proroka. Stąd też pomysł zrobienia materiału przybliżającego dramatyczne dzieje słowiańskich niewolników w krajach muzułmańskich wczesnego średniowiecza. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Film na Youtube - https://www.youtube.com/watch?v=7omGs4qOn3w Patroni: Piotr, Anna, Maczka, Agata, Mateusz, Andrzej, Igor, Iza

O przedchrześcijańskich wierzeniach i rytuałach wiemy niestety niezmiernie mało o czym wspominałem już niejednokrotnie. Realia codziennego kultu czy skład boskiego panteonu, jeżeli takowy w ogóle istniał pozostają w dużej mierze w sferze domysłów. Osoby zainteresowane wierzeniami Słowian czasami zastanawiają się na ile prawdziwe są relacje o domniemanych ofiarach z ludzi jakie rzekomo składali swoim bogom. Czy faktycznie słowiańscy bogowie łaknęli ludzkiej krwi? Co mówi na ten temat archeologia oraz źródła z epoki? Postaram się to wyjaśnić w tym odcinku. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Anna, Iza, Marcin, Mateusz, Agata, Igor, Andrzej, Natalia

Mokosz miała wszystkie cechy pradawnej Bogini-Matki. Była wilgotna dzięki swoim koneksjom z wodami nieba i ziemi, opiekowała się ziemią niczym grecka Demeter, przędła nie gorzej od rzymskich Parek. Mogła być bóstwem opiekuńczym kobiet, dzieci, narodzin i niektórych zwierząt, a jak już wspominałem wcześniej nie zdołała jej kompletnie wykorzenić nawet chrystianizacja. Joanna Hubbs, autorka głośnej w latach 80. lecz dość kontrowersyjnej książki o wpływie ludowego kultu ziemi i kobiecych bóstw na historię obecnej Rosji zwróciła uwagę, że do XIX-wieku na Rusi przetrwało powiedzenie: „Twoją pierwszą matką jest Maryja, drugą ziemia, a trzecią Twoja własna matka”. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Anna, Iza, Marcin, Mateusz, Agata, Igor

Poznawszy już nieco Welesa oraz jego sferę działania zbliżamy się do punktu, w którym wypadałoby przyjrzeć się bliżej jego głównemu antagoniście, bogu określanemu przez bizantyjskiego kronikarza Prokopiusza z Cezarei mianem demiurga błyskawicy. Moi drodzy, dzisiaj czas na bliższe poznanie Peruna. Jeżeli podoba Ci się ten podcast, możesz dobrowolnie wesprzeć mnie wpłatą w Patronite: https://patronite.pl/slowianskie-demony Patroni: Iza, Mateusz, Marcin, Anna

Witam wszystkich w kolejnym odcinku poświęconym najbardziej chyba wszechstronnemu bogu Słowian Welesowi. Dzisiaj zajmiemy się niektórymi towarzyszącymi mu atrybutami oraz zaczniemy badać poszczególne obrzędy biorące początek z jego kultu, a które przetrwały niejednokrotnie setki lat w chrześcijańskim otoczeniu. Jeżeli podoba Ci się ten podcast, możesz dobrowolnie wesprzeć mnie wpłatą w Patronite: https://patronite.pl/slowianskie-demony Patroni: Iza, Mateusz, Marcin, Anna

Witam wszystkich w kolejnym odcinku, w którym będziemy dalej błąkać się po królestwie Welesa poznając kolejne twarze tego wszechstronnego boga. Aleksander Gieysztor uważał go za bóstwo wyjątkowo archaiczne i ogólnosłowiańskie, które jak wiemy z poprzednich odcinków łączono z indoeuropejskimi przodkami. W zamierzchłych czasach podobnie jak obecnie nic nie trwało wiecznie i nawet jeżeli ewolucja zwyczajów, wierzeń i religii była znacznie wolniejsza aniżeli ma to miejsce dzisiaj wszystko przemijało oraz podlegało lokalnym zniekształceniom. Podobnie być musiało i z Welesem, który gdzieniegdzie pojawiał się pod innymi imionami, czasem poszerzając zakres kompetencji o kolejne funkcje. W odcinku o Nyji poznaliśmy jedną z domniemanych hipostaz tj. osobnych bytów mogących być właśnie Welesem. Dzisiaj poznamy Trzygłowa oraz Trojana. Jeżeli podoba Ci się ten podcast, możesz dobrowolnie wesprzeć mnie wpłatą w Patronite: https://patronite.pl/slowianskie-demony Patroni: Iza