Listen Now

Welke taal kun je het beste gebruiken met je kind als je wilt dat hij of zijn meertalig wordt? Als je als ouder zelf meertalig bent, dan heb je een keuze als het gaat om de taal die je tegen je kinderen spreekt. Hoe maak je die keuze? Moet je een keuze maken? En wat zijn de gevolgen van die keuzes? In deze aflevering ga ik in gesprek met Vlaamse onderzoeker Ily Hollebeke. Ily dat je de kansen op een meertalig kind vergroot als je thuis zo veel mogelijk van de andere -- niet-Nederlandse -- taal gebruikt, ook al kun je zelf Nederlands. Want met het Nederlands komt het toch meestal goed, en als je ervoor zorgt dat de andere taal (of talen) zich goed ontwikkelen, dan is dit niet alleen goed voor de taalvaardigheid van je kind -- in beide talen -- maar ook voor jullie socio-emotioneel welbevinden. Verder praten we over uitdagende situaties zoals als beide ouders elkaars talen niet begrijpen en over hoe je je taalkeuze ook in de loop der jaren ook kunt aanpassen. En we geven tips voor professionals over hoe je ouders het beste kunt adviseren als het gaat om hun taalkeuze met hun kind. In de aflevering noemden we de materialen van Planting Languages en het Pro-M project. Wil je meer weten over het Planting Languages project, luister dan naar aflevering 3 van het derde seizoen van Kletsheads (over Mixing, planting en Pools). Daar horen we van logopedist en een van de projectleden, Marga van Mil. Ik heb het ook over deze aflevering met Eowyn Crisfield gehad over het plannen voor een meertalig kind (oftewel family language planning). Dr. Ily Hollebeke is onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel. Zij doet onderzoek naar talenbeleid binnen gezinnen in Vlanderen. Daar is ze eerder dit jaar op gepromoveerd. Onze Kletsheads van de week zijn Sarah, Samir, Owen, Lennon, Leon, Kasia en Malena. Zijn spreken naast het Nederlands ook Pools, Turks, Duits en/of Engels. Het KletsInkoppertje van deze aflevering is: heb dat gesprek! Het opvoeden, onderwijzen of behandelen van een meertalig kind doe je meestal niet alleen. Idealiter doe je dat als team - met je partner en verdere familie, met je collega's, met de ouders van het kind, en in veel gevallen met het kind zelf. Maar soms kan het zijn dat niet alle neuzen dezelfde kant opgaan. Dan moet je het gesprek aan gaan. Of het gaat om je partner, je ouders of vrienden, je collega of het kind zelf, praat over dat ene onderwerp dat je al een tijdje dwars zit en zorg ervoor dat jullie samen vooruit kunnen zodat je een succes kunt maken van de meertaligheid van de kinderen in je leven.

Kletsheads is terug! Seizoen 4 komt eraan. Er een nieuwe aflevering op de eerst dag van de maand vanaf nu tot en met november.  In deze trailer vertel ik je wat je allemaal kunt verwachten van de aankomende afleveringen. Dit seizoen van Kletsheads is mede mogelijk gemaakt door HaBilNet. Het Netwerk Harmonische Tweetaligheid heeft als doel het ondersteunen en stimuleren van wetenschappelijk onderzoek naar harmonieuze tweetaligheid en ervoor zorgen dat de resultaten van dat onderzoek op grote schaal worden verspreid. Wil je meer weten over het netwerk en wat het allemaal verder doet, ga naar hun website. Je kunt HaBilNet ook volgen op Facebook en Twitter. Veel dank aan HaBilNet voor de subsidie die we hebben gekregen om dit seizoen van de podcast te kunnen maken!

In deze speciale aflevering van Kletsheads vertelt Taalgids Sterre Leufkens je over seven verschillende talen die gesproken worden in meertalige gezinnen in Nederland en België. Je hoort over Syrisch Arabisch, Oekraïens, Pools, Tigrinya (een taal die gesproken wordt in Ethiopië en Eritrea), het Riffijns (een taal die door veel Marrokanen wordt gesproken en die je misschien kent als Tarafit of Tamazigt), Pasjtoe (een Afghaanse taal) en tenslotte het Turks. Dit is een compilatie van delen uit het derde seizoen van Kletsheads. Syrisch Arabisch [Begintijd: 02:00] Hier vind je de woorden en uitdrukkingen die je in de aflevering hoort. Oekraïens [Begintijd: 08:45]Hier vind je de woorden en uitdrukkingen die je in de aflevering hoort. Pools [Begintijd: 17:55]Hier vind je de woorden en uitdrukkingen die je in de aflevering hoort. Tigrinya [Begintijd: 23:18]Hier vind je de woorden en uitdrukkingen die je in de aflevering hoort. Riffijns [Begintijd: 29:17]Hier vind je de woorden en uitdrukkingen die je in de aflevering hoort. Pasjtoe [Begintijd: 36:57]Hier vind je de woorden en uitdrukkingen die je in de aflevering hoort. Turks [Begintijd: 44:55]Hier vind je de woorden en uitdrukkingen die je in de aflevering hoort. Wil je meer weten over hoe het spreken van een andere taal het leren van het Nederlands kan beïnvloeden, kijk kijk naar de app Moedertaal in NT2 (MoedINT2). Deze app is mede ontwikkeld door onze Taalgids, Sterre Leufkens. Op deze website over meertaligheid en taalstoornissen vind je informatie over veel meer talen. Sterre Leufkens is taalwetenschapper aan de Universiteit Utrecht. In haar onderzoek vergelijkt ze de talen van de wereld, onder andere op hun complexiteit. Ze schrijft en praat graag over taal en taalkunde voor divers publiek; zo verscheen in 2016 haar boek Taal in de reeks Elementaire Deeltjes.

Hoe kijken meertalige kinderen naar hun meertaligheid? Kinderen - van 7 tot 27 jaar oud - vertellen over de leuke en minder leuke kanten van meertaligheid, de taal waarin ze dromen, hun identiteit en welke taal ze gaan spreken als ze zelf ouders worden. In de eerste twee seizoenen van Kletsheads heb ik in elke aflevering met een kind gesproken over hoe het is om met twee of meer talen op te groeien, onze Kletshead van de week. In deze speciale aflevering breng ik jullie de best of, een compilatie van mijn favoriete stukjes van 'Kletshead van de week'. Wil je naar het hele gesprek luisteren met één van onze Kletsheads? Dat kan. Je vindt de link naar de desbetreffende afleveringen hieronder. Maisy hoor je in aflevering 5 van seizoen 1 (over de vraag of meertalige kinderen slimmer zijn dan eentalige kinderen). Ruurd en Gaspar werden in aflevering 9 van seizoen 2 (over meertalige baby's) geïnterviewd. Nathan verscheen in aflevering 3 van seizoen 1 ('Hoe veel taal moet je horen om meertalig te worden?') en zijn broer Maxim vind je in aflevering 7 van seizoen 1 ('Moet een kind beide talen spreken om meertalig te worden?'). Keren-Or en Nadia vind je allebei in seizoen 1 (in aflevering aflevering 2, over de communicatievaardigheden van meertalige kinderen , en aflevering 4, over taalachterstanden bij meertalige kinderen). Niels hoor je in aflevering 1 van seizoen 2 (over meertalig opgroeien met dialect - het Limburgs). Roselinde uit Luxemburg hoor je in aflevering 7 van seizoen 2 (over drietalig opvoeden). Onze twee volwassen Kletsheads vind je aflevering 2 (Nody) en aflevering 6 (Roya) van seizoen 2. Deze afleveringen gingen over de meertalige kinderopvang en over meertaligheid en schoolsucces. En Ayaan vind je in aflevering 9 van seizoen 1 ('We verwachten een baby en hebben niet dezelfde moedertaal: Wat nu?'). Andere afleveringen die ik heb genoemd zijn: 'Hoe gaat het meertalige hoofdje om met woorden uit meerdere talen?' (Seizoen 1, Aflevering 10) en 'Meertaligheid en identieit' (Seizoen 3, Aflevering 2). Ben je leerkracht en wil je weten welke afleveringen van Kletsheads voor jou het meest relevant zijn? Hier zijn ze: 'Hoe ga ik om met meertalige leerlingen in mijn klas?' (Seizoen 1, Aflevering 6) met leerkracht en meertaligheidsexpert Frederike Groothoff 'Hoe weet je of een meertalig kind een taalachterstand heeft?' (Seizoen 1, Aflevering 4) met Mirjam Blumenthal 'Meertaligheid in het onderwijs: Translanguaging' (Seizoen 2, Aflevering 3) met Joana Duarte 'Op school spreken we Nederlands: terecht of achterhaald?' (Bonusaflevering 04) 'Meertaligheid en schoolsucces' (Seizoen 2, Aflevering 6) 'Meertalige kinderen en dyslexie' (Seizoen 3, Aflevering 4) 'Tigryina, meertaligheid op de middelbare en moedertaalonderwijs' (Seizoen 3, Aflevering 7) 'Omgaan met nieuwkomers, en Oekraïens' (Seizoen 3, Aflevering 8)

Transcript In deze laatste aflevering van het seizoen spreken we in Let's Klets met Janette Cabezas (begint op 18:44). Zij is een Spaanstalige moeder uit Chile met twee meertalige kinderen. Een paar jaar geleden heeft zij samen met andere Spaanstalige ouders een ouder-kind groep opgericht om de ontwikkeling van hun kinderen te ondersteunen op het gebied van taal en cultuur. In de podcast vertelt ze over waarom ze deze groep is begonnen, wat ze precies doen als ze bij elkaar komen, en ook hoe haar twee dochters - inmiddels tieners - nu voorlezen aan de kleinere kinderen. Overweeg jij om zo'n groep te beginnen, dan heeft Janette handige tips voor je op basis van haar eigen ervaring. Hier lees je meer over de groep van Janette en haar mede-ouders. Als je jouw kind meertalig opvoedt en jij de enige bron bent van één van de twee of meer talen van je kind, kan het een goed idee zijn om te proberen andere mensen of plaatsen te vinden waar je kind die taal kan horen en gebruiken. Een manier om dit te doen is gebruik te maken van multimedia zoals tv en films, apps, luisterboeken en muziek. In Vers van de Pers (begint op 10:15) bespreken we een recent onderzoek uit Singapore dat onderzoekt of het gebruik van multimedia de taalontwikkeling van meertalige kinderen echt bevordert. Dit is het onderzoek waar het om gaat: Sun H and Yin B (2020) Multimedia Input and Bilingual Children’s Language Learning. Front. Psychol. 11:2023. doi: 10.3389/fpsyg.2020.02023    De onderzoekers vragen zich af wat het belangrijkst is: hoeveel tijd besteden kinderen aan het gebruik van deze middelen of hoeveel verschillende soorten multimedia ze gebruiken (dus niet alleen tv, maar ook apps en luisterboeken, bijvoorbeeld)? Het bleek dat voor de taal die het meest voorkomt in de bredere omgeving van de kinderen, het Engels, het gebruik van multimedia helemaal niet veel invloed had. Voor de thuistaal van de kinderen, Mandarijn Chinees, was de diversiteit van de multimedia middelen positief gerelateerd aan hun scores op een reeks taaltests, maar dit gold niet voor de hoeveelheid tijd die zij aan dergelijke middelen besteedden. Vriend van de show worden In deze aflevering horen we ook weer van onze Taalgids, Sterre Leufkens (begint op 02:13). Dit keer vertelt zij je meer over het Pasjtoe, een taal die gesproken wordt in Afghanistan. Ze begon met een aantal spreekwoorden. Dit waren:  Dwa hendwany pa yewa laas ki na newal kegy ‘Je kunt niet 2 watermeloenen in 1 hand houden’ (Neem niet te veel hooi op je vork). Izzat kawa izzat ba dey kegi ‘Wie respect geeft, krijgt respect’Ukhan che saate, darwaze ba dangy jorawy 'Als je kamelen houdt, moet je hoge deuren maken.' (Je moet de gevolgen van je handelen aanvaarden.) Dasi matal nashta chi rekhtia na we ‘Er is geen uitdrukking die niet waar is.’ En de basiswoordenschat die je hoort is: Hallo – pakhairof stә́ṛay mә́ še (letterlijk: dat je niet moe zult zijn)Ja – hoNee – naDank je wel – manana1 – yew2 – dwa3 – dreDoei – makha kha De woorden zijn ingesproken door Hamayun Noorzai.  Sterre Leufkens is taalwetenschapper aan de Universiteit Utrecht. In haar onderzoek vergelijkt ze de talen van de wereld, onder andere op hun complexiteit. Ze schrijft en praat graag over taal en taalkunde voor divers publiek; zo verscheen in 2016 haar boek Taal in de reeks Elementaire Deeltjes. Dit is de laatste aflevering van dit seizoen! Kletsheads neemt dus nu even een pauze (hoe lang weet ik nog niet). Heb je misschien ideeën voor onderwerpen voor een nieuw seizoen? Ik hoor ze graag. Stuur een mailtje naar kletshead@ru.nl of laat een bericht achter via de website, of via social media (@kletsheadnl). Ik hoor ook graag wat je vond van dit seizoen. Wat vond je van de nieuwe rubrieken (KletsInkoppertje, Vers van de Pers, De Taalgids)? Wil je überhaupt meer afleveringen? Zo ja, hoe vaak? Weer één keer in de maand of vind je om de twee weken juist beter? Laat het me weten!

Transcript In Kletsheads hebben we het over meertalige kinderen. Hoe verloopt hun taalontwikkeling en hoe kun je dit als ouder, leerkracht of logopedist dit het beste ondersteunen? Waar we het niet zo vaak over hebben is wat er gebeurt als ze ouder worden. In deze aflevering hebben we het over meertaligheid en ouder worden. We bespreken twee onderwerpen, samen met onderzoeker Merel Keijzer: of je één van je talen kwijt kunt raken als je als meertalige persoon ouder wordt, en of meertaligheid je kan beschermen tegen het cognitief achteruitgaan als je ouder bent.  Er zijn best veel kinderen die meertalig opgroeien maar op een bepaalde moment toch de voorkeur geven aan de taal die ze op school gebruiken en die om zich heen het meest wordt gesproken. In Nederland is dit in de meeste gevallen het Nederlands. Hun andere taal (de thuistaal) gebruiken ze niet meer. Als ze één van hun talen niet meer gebruiken, zijn ze hem helemaal kwijt of ligt de taal gewoon ergens te slapen? Als ouders worden wij natuurlijk als eerste oud: raken wij ook onze eerste taal een beetje kwijt als we in een ander land blijven wonen en dag in dag uit een andere taal gebruiken? In deze aflevering leren we dat dit onwaarschijnlijk is maar dat het wel normaal is als je soms het juiste woord niet kunt vinden. Dit soort problemen komen echter minder snel voor als het gaat om de grammatica. En behalve waar er ook sprake is van trauma zullen kinderen ook een taal die ze van jongs af aan hebben geleerd niet zo makkelijk kwijt raken.  Als we geluk hebben worden we allemaal oud. En als we nog meer geluk hebben blijven we zo lang mogelijk gezond. Maar zelfs als we gezond blijven is het onvermijdelijk dat we langzamer worden, zowel lichamelijk als geestelijk. We functioneren vaak minder goed, we worden vergeetachtig, en kunnen ook problemen krijgen zoals dementie. Uit onderzoek blijkt dat meertalig zijn mogelijk kan helpen als het gaat om het vertragen van dit soort problemen. Maar niet altijd. Wanneer dus wèl en wanneer niet? Om het meertalige voordeel op dit gebied te pakken blijkt het vooral belangrijk om beide talen je hele leven lang te blijven gebruiken en de twee talen in verschillende contexten te gebruiken, dus de ene taal thuis en de andere op school of werk.  In deze aflevering deel ik ook mijn laatste KletsInkoppertje (begint op 24:09), een concrete tip die je meteen en makkelijk in kunt zetten om een succes te maken van de meertaligheid in jouw gezin, klas of praktijk. Dit keer: breng het taalaanbod van jouw kind in kaart! Het boek dat ik in de aflevering noemde, waar deze tip vandaan komt, is het recente boek van Eowyn Crisfield, Bilingual Families: A Practical Language Planning Guide. Daar vind je meer over het idee om het taalaanbod van je kind in kaart te brengen. Voor een vergelijkbare (en eenvoudigere) aanpak, kun je kijken naar het materiaal dat ontwikkeld is door het  Planting Languages projecten in het bijzonder naar bl. 13 (stap 5) in het reflectieboekje voor ouders (hier in het Nederlands, maar ook beschikbaar in het Engels, Pools, Frans en Grieks). Zoals ik in de podcast al zei, heb ik zelf geprobeerd om het taalaanbod van mijn dochter in kaart te brengen. Hier het resultaat: Merel Keijzer is Hoogleraar Engelse taalwetenschap en Engels als tweede taal aan Rijksuniversiteit Groningen. Zij is ook lid van de KNAW Jonge Akademie. Merel doet onderzoek naar taalverlies en het effect van ouder worden op taalgebruik en andersom, op basis van inzichten vanuit de neurowetenschappen, toegepaste taalwetenschap, cognitieve psychologie en medische wetenschappen. Lees meer over Merel en haar onderzoeksgroep bij de Bilingualism & Ageing Lab hier.

Transcript In 2021 hebben we een hele aflevering van Kletsheads gemaakt over meertalige gezinnen in lockdown. Toen heb ik verteld over een onderzoek dat we aan de Radboud Universiteit deden over de impact van de pandemie op meertalige gezinnen in Nederland. De resultaten van dat project hebben wij eerder dit jaar in een uitgebreid verslag bekendgemaakt en in Vers van de Pers (begint op 21:09) vertel ik je hier meer over (beter laat dan nooit, want ik had aan het begin van dit seizoen beloofd om dit te doen!). Het verslag is beschikbaar in het Nederlands en het Engels op de website van het lockdown project. Daar vind je ook een infographic met de belangrijkste resultaten samengevat in beeld. Vriend van de show worden In Let's Klets (begint op 1:12) spreek ik met Toos van den Beuken, leesmediacoach van de Bibliotheek Helmond-Peel. Toos werkt al meer dan 40 jaar als bibliothecaris en zet zich de laatste jaren in voor meertalige gezinnen bij haar in de regio. In de podcast vertelt ze over verschillende initiatieven, zoals een evenement "Poolse peuterpret". Op deze website vind je een overzicht. Toos is onlangs uitgeroepen tot NBD Biblion Jeugdspecialist van het Jaar.  Sharon in gesprek met Toos Na het gesprek met Toos vertelde ik je over twee andere initiatieven binnen bibliotheken om meertalige gezinnen te verwelkomen en de leesplezier en leesvaardigheid in andere talen - dus niet alleen het Nederlands - te vergroten: het Huis van alle talen in de Openbare Bibliotheek Amsterdam, en de Eindhoven International Children's book collection, een initiatief van het Heritage Language Education Network. We hebben al eerder over deze netwerk gehoord toen ik in aflevering 8 van seizoen 2 (over tussentaalinvloed) met managing director Gisi Cannizzaro sprak over het moedertaalonderwijs.  Onze Taalgids, Sterre Leufkens, is er ook weer. Dit keer vertelt ze je meer over het Riffijns (begint op 34:10), ook bekend als het Berber of het Tamazigt. Hoe het precies zit met de naam van deze Marokkaanse taal hoor je in de aflevering. De basiswoordenschat werd ingesproken door Dr. Khalid Mourigh. Khalid is taalwetenschapper en auteur van het boek De gast uit het Rifgebergte. De woorden die jullie horen zijn: Basiswoordenschat Hallo – Azul!Ja – wahNee – lla Dank je wel – A tqad ac attas!1 - ijjen2 - tnayen3 - trataDoei – lah iεawn Wil je meer over het Riffijns leren? Kijk naar deze website waar je ook een voorbeeld van de schrift te zien krijgt.  Sterre Leufkens is taalwetenschapper aan de Universiteit Utrecht. In haar onderzoek vergelijkt ze de talen van de wereld, onder andere op hun complexiteit. Ze schrijft en praat graag over taal en taalkunde voor divers publiek; zo verscheen in 2016 haar boek Taal in de reeks Elementaire Deeltjes.

Transcript Let op: door allerlei internetproblemen tijdens de opname is de geluidskwaliteit van deze aflevering niet zo goed als het hoort te zijn. Onze excuses voor het ongemak! Hoe verloopt de taalontwikkeling van meertalige kinderen als hun twee talen op elkaar lijken? Daar hebben we het over in deze aflevering. En in het bijzonder hebben we het over meertalig opgroeien met Fries en Nederlands, samen met Evelyn Bosma. Het Fries is sinds 1956 een officiële taal van Nederland. Dit betekent dat inwoners van de provincie Friesland recht hebben op het vak Fries in het onderwijs (lees hier daar meer over). Volgens recent onderzoek van de provincie Fryslân kunnen bijna alle inwoners de Friese taal vrij aardig tot heel goed verstaan en ongeveer twee derde kan de taal in dezelfde mate spreken. Als het gaat om het Fries kunnen lezen en schrijven dan zijn de cijfers echter een stuk lager.  Vriend van de show worden Alle kinderen die met Fries opgroeien leren natuurlijk ook Nederlands. Er wonen dus heel veel meertalige kinderen in de provincie. Wat de situatie in Fryslân zo interessant maakt - en zeker ook relevant voor gezinnen waar er andere talencombinaties worden gebruikt - is dat de twee talen, het Fries en het Nederlands, veel op elkaar lijken. Wat voor effect heeft dat op de taalontwikkeling van meertalige kinderen? Is het tegelijkertijd leren van twee talen die op elkaar lijken anders dan als je twee talen hebt die niet op elkaar lijken (of in ieder geval een stuk minder)?  Doordat bijna iedereen in Fryslân het Fries begrijpt is het vaak mogelijk om het Fries en het Nederlands te mixen, oftewel beide talen in één en hetzelfde gesprek of één en dezelfde zin te gebruiken. We leren dat volwassenen vooral Nederlandse woorden gebruiken in het Fries maar ze mixen heel weinig de andere kant op. Kinderen mixen ook en in hoeverre ze dit doen in welke richting wordt bepaalt door hoe goed ze de twee talen spreken.  Dr. Evelyn Bosma is post-doctoraal onderzoeker aan de Fryske Akademy in Leeuwarden waar zij onderzoek doet naar de taalontwikkeling van meertalige kinderen die met Fries en Nederlands opgroeien. Ze kijkt onder andere naar het mixen van talen (oftewel code-switching) en de cognitieve effecten van meertaligheid. In 2021 kreeg ze de Keetje Hodshon Prijs voor haar proefschrift en in 2020 won ze samen met Naomi Nota het Klokhuis Wetenschapsprijs. Daarvoor is deze aflevering van het kinder tv programma over tweetaligheid gemaakt. Daarin leer je ook meer over de onderwerpen die we in deze aflevering hebben besproken.  In deze aflevering deel ik ook een nieuw KletsInkoppertje (begint op 19:32), een concrete tip die je meteen en makkelijk in kunt zetten om een succes te maken van de meertaligheid in jouw gezin, klas of praktijk. Het KletsInkoppertje dit keer luidt: praat met je kind over hun meertaligheid! In de aflevering noem ik het boek van Eowyn Crisfield, Bilingual Families: A Practical Language Planning Guide, en de animatiefilmpjes Meertaligheid in Beeld. Dit zijn drie korte filmpjes over meertaligheid en wat het betekent om meertalig op te groeien. Ze zijn beschikbaar in het Nederlands, Engels, Pools, Turks en Arabisch.

Transcript In deze speciale aflevering van Kletsheads hebben we het over het nieuwkomersnonderwijs. Dat is  onderwijs voor kinderen voor wie Nederland een nieuw land is en het Nederlands een tweede of soms derde taal is. Dit kan zijn omdat ze uit een ander land zijn gevlucht, bijvoorbeeld uit Syrïe, Eritrea of Oekraïne, of omdat hun ouders naar Nederland zijn gekomen voor hun werk, bijvoorbeeld vanuit India, Bulgarije of Polen. In een extra lange editie van Let's Klets (begint op 02:27) vertelt Marieke Postma wat er allemaal bij komt kijken als je een nieuwkomer in je klas krijgt, hoe om te gaan met ouders, en wat je allemaal wel of niet mag verwachten van een kind dat geen Nederlands kan en de taal moet gaan leren.  Deze aflevering is vooral bedoeld voor leerkrachten die geen of weinig ervaring hebben met nieuwkomers. Maar hij is natuurlijk ook interessant voor anderen die meer willen leren over het nieuwkomersonderwijs. Dus bijvoorbeeld voor ouders met kinderen die vluchtelingen of asielzoekers in de klas hebben, of voor mensen die zelf een Oekraïens gezin opvangt.  Vriend van de show worden Tijdens de podcast noemen we een aantal bronnen van informatie en materialen over het nieuwkomersonderwijs in het algemeen en over het onderwijs aan kinderen uit Oekraïne in het bijzonder. Begin eerst bij de website van LOWAN. Hiervind je ook een steeds groeiende lijst met bronnen zoals audioboeken en veel meer. Marieke noemde ook deze website over feesten vanuit alle delen van de wereld. Op de website van het EDINA project vind je een toolset die je als coördinator, directeur of schoolbegeleider kunt inzetten om met je team na te denken over hoe jullie het nieuwkomersonderwijs op school het beste kunnen regelen. Denk aan onderwerpen zoals omgaan met ouders en kinderen vanuit andere culturen en differentatie in de klas. Wil je liever luisteren dan een website bekijken, dan probeer de Taal & Teach podcast.  Marieke Postma is voorzitter van LOWAN-PO, de landelijke organisatie voor de ondersteuning van het onderwijs aan nieuwkomers, en dan in het bijzonder in het primair onderwijs. Marieke was directeur van de Internationale Taalklas in Haarlem, maar sinds het schooljaar 2021-22 is ze werkzaam als directeur van de nieuwkomersschool Amiko in Sneek.  Onze Taalgids (begint op 20:34), Sterre Leufkens, is er weer. Dit keer gaat het over het Oekraïens, een taal die steeds meer wordt gesproken in Nederland door het steeds groeiende aantal vluchtelingen. Dit zijn de basiswoorden die jullie hebben gehoord: Hallo – Привіт!Ja – ТакNee – новийDank je wel – Дякую1 - один2 - два3 - триDoei – до побачення Sterre Leufkens is taalwetenschapper aan de Universiteit Utrecht. In haar onderzoek vergelijkt ze de talen van de wereld, onder andere op hun complexiteit. Ze schrijft en praat graag over taal en taalkunde voor divers publiek; zo verscheen in 2016 haar boek Taal in de reeks Elementaire Deeltjes.

Transcript Als je net zoals ik het Nederlands als tweede taal hebt geleerd dan weet je dat het heel moeilijk is om de- en het-woorden te leren. Dit komt deels omdat het Nederlands nauwelijks aanwijzingen bevat die je kunnen helpen om -- zonder instructie -- dit deel van de taal te ontdekken. Hoe weet je dat een "het-woord" zoals "huis" een "het-woord" is? Omdat je het samen met "het" of "dat" hoort. Anders dan bijvoorbeeld het Spaans of het Italiaans zijn er geen aanwijzingen op het woord zelf die duidelijk aangeven om welk "grammaticaal geslacht" het gaat, om het taalwetenschappelijke jargon voor de- en het-woorden te gebruiken. In Vers van de Pers (begint op 17:56) vertel ik je over een recent onderzoek naar het leren van grammaticaal geslacht in het Russisch. De kinderen die meededen aan het onderzoek hadden Russisch als thuistaal en ze groeiden op in verschillende landen. Het Russisch is een interessante taal in dit opzicht omdat het grammaticaal geslacht voor sommige woorden heel duidelijk is en voor andere woorden helemaal niet. Hoe leren meertalige kinderen grammaticaal geslacht voor de verschillende woorden? Maakt het uit of hun andere taal ook de- en het-woorden heeft (zoals het Noors) of niet (zoals het Engels)? Dit bleek niet het geval te zijn. Wat wel hielp was het volgen van moedertaalonderwijs en het opgroeien in een huishouden met twee Russisch-sprekende ouders. Wil je meer leren over moedertaalonderwijs luister naar aflevering 8 van seizoen 2 van Kletsheads. Daar spreek ik met Gisi Cannizzaro van het Heritage Language Education Network in Eindhoven.  Het onderzoek waar ik jullie over vertel is: Rodina Y., Kupisch T., Meir N., Mitrofanova N., Urek O. & Westergaard M. (2020) Internal and External Factors in Heritage Language Acquisition: Evidence From Heritage Russian in Israel, Germany, Norway, Latvia and the United Kingdom. Frontiers in Education https://doi.org/10.3389/feduc.2020.00020 Vriend van de show worden Onze Taalgids (begint op 32:30), Sterre Leufkens, is er weer. Dit keer gaat het over het Tigrinya. Sterre vertelt je dat Tigrinya in het zogenaamde Ge’ez-schrift wordt geschreven. Zo ziet dit eruit: De woordjes die je hoorde werden ingesproken door Luwan. Dit zijn ze: Hallo - selamJa - eweNee - nenoDank je wel – yekenyeley1 - hade2 - kelete3 - selesteDoei - bruk mealti Sterre Leufkens is taalwetenschapper aan de Universiteit Utrecht. In haar onderzoek vergelijkt ze de talen van de wereld, onder andere op hun complexiteit. Ze schrijft en praat graag over taal en taalkunde voor divers publiek; zo verscheen in 2016 haar boek Taal in de reeks Elementaire Deeltjes. In Let's Klets (begint op 01:18) spreek ik met Kurano Bigiman, docent klassieke talen aan het Vossius Gymnasium en aan het Ir. Lely Lyceum, het eerste gymnasium in Amsterdam Zuidoost. Kurano was drijvende kracht achter het initiatief om een gymmasium op te richten in dit deel van de stad en is daarvoor in 2020 tot Amsterdammer van het Jaar gekozen. Zijn leerlingen zijn veelal meertalig. In de podcast vertelt hij over hoe hij omgaat met hun meertaligheid tijdens zijn lessen Latijns en Grieks.

Transcript Kinderen die met twee of meer talen opgroeien , gebruiken niet altijd al hun talen even veel. Soms spreken ze één van hun talen zelfs helemaal niet. In dergelijke gevallen is het meestal de thuistaal of minderheidstaal die het onderspit delft ten koste van de schooltaal. Kinderen kunnen heel goed in staat zijn de thuistaal te spreken, maar geven de voorkeur aan de taal of talen die op school worden gesproken. Soms is hun kennis van de thuistaal niet zo goed. Dit is vaak een grote bron van frustratie voor ouders, die zich teleurgesteld en in sommige gevallen afgewezen kunnen voelen door het onvermogen of de onwil van hun kind om hun moedertaal te gebruiken. Dit kan ook de communicatie tussen ouder en kind moeilijk maken. Ouders gaan misschien de taal van de school spreken om uberhaupt met hun kind te kunnen communiceren, ook al beheersen zij die taal misschien niet zo goed.  Dit alles kan een negatieve invloed hebben op de relatie tussen ouder en kind, en op het welbevinden van het gezin in het algemeen. Dit is het onderwerp van deze aflevering van Kletsheads: hoe zit het met het welbevinden in meertalige gezinnen? Onderzoeker Annick De Houwer geeft antwoord. We hebben het over de rol van taalgebruik en taalvaardigheid (die twee zijn moeilijk uit elkaar te houden), over het belang van de bevordering van de cultuur van de thuistaal (of 'erfgoedtaal'), en we delen tips voor ouders en leerkrachten over wat je kunt doen om ervoor te zorgen dat de meertalige kinderen in je omgeving gelukkig zijn, zich betrokken voelen en over het algemeen positief in het leven staan! Vriend van de show worden Ik deel ook nog een KletsInkoppertje (begint op 23:45), een concrete tip die je meteen en makkelijk in kunt zetten om een succes te maken van de meertaligheid in jouw gezin, klas of praktijk. Het KletsInkoppertje dit keer komt van het PEACH project: speel een spel met je kind! Op de website van het PEACH project vind je tientallen andere ideeën. De website is momenteel beschikbaar in het Engels, Duits, Frans, Italiaans, Spaans, en Roemeens maar het is volgens mij de bedoeling dat de materialen beschikbaar gesteld worden in de 24 talen van de EU.  Annick De Houwer was tot voor kort hoogleraar Taalontwikkeling en Meertaligheid aan de Universiteit van Erfurt in Duitsland. In 2019 heeft ze het Netwerk Harmonische Tweetaligheid opgericht. HaBilNet heeft tot doel wetenschappelijk onderzoek naar harmonieuze tweetaligheid te ondersteunen en te stimuleren en ervoor te zorgen dat de resultaten van dat onderzoek op grote schaal worden verspreid, zowel binnen als buiten de academische wereld. Annick is één van de eerste onderzoekers die de taalontwikkeling van meertalige kinderen systematisch heeft onderzocht. Zij heeft hier veel over gepubliceerd, inclusief het boek An Introduction to Bilingual Development.  Lees meer over Annick en haar indrukwekkende loopbaan hier.

Transcript Hoe denken kinderen over verschillende talen? Daar hebben we het in deze aflevering over in Vers van de Pers (begint op 01:22). Daar vertel ik je over een recent onderzoek over meertalige kinderen. Dit keer gaat het om een onderzoek dat is uitgevoerd in Friesland, een meertalige regio waar naast het Nederlands ook het Fries en het Engels in het onderwijs wordt gebruikt. Het is ook een regio met steeds meer meertalige gezinnen die thuis andere talen spreken. Het onderzoek waar ik jullie over vertel is dit: S. V. Dekker, J. Duarte & H. Loerts (2021) ‘Who really speaks like that?’ – Children’s implicit and explicit attitudes towards multilingual speakers of Dutch, International Journal of Multilingualism, 18:4, 551-569, doi: 10.1080/14790718.2021.1908297 Hieruit bleek dat basisschoolleerlingen tussen de 7 en 12 jaar anders naar Nederlands, Fries en Engels keken dan naar het Marokkaans Arabisch, één van de meest gesproken talen onder migranten in Nederland, of naar andere talen die ze niet kenden Over het Marokkaans Arabisch en talen die ze niet kenden waren ze namelijk negatiever. Behalve als ze zelf uit een meertalig gezin kwamen en drie talen gebruikten. Een trieste maar belangrijke constatering die hopelijk voor meer onderzoek op dit gebied gaat zorgen.  Vriend van de show worden In Let's Klets (begint op 18:59) vertelde Zahraa Attar over haar ervaringen als nieuwkomer en moeder van twee meertalige kinderen. Zahraa is zeven jaar geleden naar Nederland gevlucht uit Syrië. Toen spak zij Engels met haar kinderen - zij heeft Engels gestudeerd en wou dat ze tweetalig werden - maar nadat ze in Nederland is aangekomen heeft ze besloten om over te schakelen naar haar moedertaal, Arabisch. In ons gesprek vertelt ze je meer hierover en ook over hoe je als nieuwkomer niet alleen de taal moet leren maar ook hoe je je als ouder moet gedragen op een school in Nederland. Een openhartig en inspirerend gesprek waar we allemaal van kunnen leren, zeker nu dat er op dit moment veel vluchtelingen naar Nederland komen vanuit Oekraïne. Zahraa werkt momenteel bij de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht bij twee projecten over meertaligheid in het onderwijs. Hier lees je meer over haar verhaal.  We hoorden ook van onze Taalgids (begint op 11:07), Sterre Leufkens. Sterre Leufkens is taalwetenschapper aan de Universiteit Utrecht. In haar onderzoek vergelijkt ze de talen van de wereld, onder andere op hun complexiteit. Ze schrijft en praat graag over taal en taalkunde voor divers publiek; zo verscheen in 2016 haar boek Taal in de reeks Elementaire Deeltjes.  Foto: Carlo ter Ellen Sterre vertelt ons dit keer over het Syrisch Arabisch. De woordjes die je hoorde zijn ingesproken door Zahraa, en waren: merhaba (hallo)eej (ja), la (nee)shukran (dank je wel)waɦid, tneen, tlati (1, 2, 3)salem/bye (doei!) Deze woorden zien er natuurlijk heel anders uit in het Arabische schrift maar we schrijven ze hier voor je op zoals ze ongeveer uitgesproken worden. Kijk hier voor meer woorden en uitdrukkingen in het Syrisch Arabisch.

Transcript Het leren lezen gaat niet alle kinderen even makkelijk af. Sommige kinderen hebben echte lees- of spellingproblemen. Ze hebben moeite met het herkennen en leren van letters, ze verwisselen klanken of letters, of lezen heel langzaam. Met goed begeleiding gaat dit vaak over, maar bij sommige kinderen toch niet. Bij hardnekkige problemen met het lezen en spellen is er mogelijk sprake van dyslexie. Maar wat is dyslexie precies? En als een meertalig kind dyslexie heeft, gaat het lukken om in beide talen te leren lezen? Werkt dyslexie hetzelfde in alle talen, dus bijvoorbeeld ook in talen met een andere schrift? Wat kun je doen als ouder, leerkracht of logopedist om meertalige kinderen met dyslexie te ondersteunen? In deze aflevering van Kletsheads beantwoorden we deze vragen beantwoorden met hulp van onderzoeker Elise De Bree.  Elise De Bree is hoogleraar Taalontwikkelingsstoornissen in het passend onderwijs aan de Faculteit Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Dit is een leerstoel van Koninklijke Auris. Haar onderzoek richt zich op de taalontwikkeling van kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) en kinderen met (een risico op) dyslexie. Zij is secretaris van de Stichting Dyslexie Nederland en lid van de wetenschappelijke adviesraad van het Nederlands Kwaliteitsinstituut Dyslexie. Zowel de Stichting Dyslexie Nederland als het Nederlands Kwaliteitsinstituut Dyslexie hebben websites met veel informatie over dyslexie die wetenschappelijk onderbouwd is. Ook de website Dyslexie Centraal zit vol met nuttige informatie. Daar staat tevens de handreiking voor het vaststellen van dyslexie bij meertalige kinderen waar Elise het tijdens ons gesprek over had. Dat vind je hier. Vriend van de show worden Naast het gesprek met Elise deel ik ook het tweede Klets-Inkoppertje (begint op 19:32) met jullie, een concrete tip die je meteen en makkelijk in kunt zetten om een succes te maken van de meertaligheid in jouw gezin, klas of praktijk. Dit keer: zoek één nieuwe bron van taalaanbod in de taal waar jouw kind dit het meest nodig heeft. Laat ons weten via de socials welke nieuwe bron jij hebt gevonden!

Transcript Soms gebruiken meertalige kinderen hun twee talen door elkaar. Ze praten soms Nederlands met mama terwijl mama dat niet eens begrijpt, of ze gebruiken woorden uit het Italiaans op school terwijl de juf die taal niet kent. Waarom doen kinderen dit? In Vers van de Pers (begint op 18:12) vertel ik je over een recent onderzoek over dit onderwerp. De onderzoekers hebben gekeken naar twee mogelijke verklaringen voor het mixen door meertalige kinderen. De eerste verklaring is hun taalvaardigheid in de twee talen. Dit bleek een rol te spelen bij het mixen: hoe beter hun taalvaardigheid, hoe minder de kinderen hun twee talen door elkaar gebruikten. De tweede verklaring is hun algemene cognitieve vaardigheden, in het bijzonder de zogenaamde cognitieve controle (oftewel executieve functies). Dit heb je nodig om o.a. doelgericht te handelen, om onnodige informatie te negeren, en om te kunnen plannen om een doel te bereiken. Uit dit onderzoek bleek dat kinderen met betere cognitieve controle beter in staat waren om de juiste taal te gebruiken met de juiste persoon, maar alleen in bepaalde omstandigheden.  Het onderzoek is uitgevoerd door Megan Gross van de Bilingual Language Development lab aan de University of Massachusetts Amherst in de VS, samen met Margarita Kaushanskaya van de University of Wisconsin-Madison ook in de VS. Dit zijn de details: Gross, M.C. & Kaushanskaya, M. (2020). Cognitive and linguistic predictors of language control in bilingual children. Frontiers in Psychology, 11, 968. doi: 10.3389/fpsyg.2020.00968  Het stuk is open access, wat betekent dat hij gratis beschikbaar is en dus door iedereen gelezen kan worden.  Vriend van de show worden In Let's Klets (begint op 01:06) sprak ik met Marga van Mil, preventieve logopedist bij OnderwijsAdvies (onlangs gefuseerd met Marant onder de nieuwe naam 1801 Jeugd & Onderwijsadvies). Marga werkt bij de afdeling Logopedie waar zij samen met collega Carien Deutman vanuit Nederland een bijdrage heeft geleverd aan het Europese project Planting Languages. Op de website van het project vind je het mooie materiaal dat we in de podcast hebben besproken, en natuurlijk veel, veel meer.  En we hoorden ook van onze Taalgids, Sterre Leufkens (begint op 33:05). Sterre Leufkens is taalwetenschapper aan de Universiteit Utrecht. In haar onderzoek vergelijkt ze de talen van de wereld, onder andere op hun complexiteit. Ze schrijft en praat graag over taal en taalkunde voor divers publiek; zo verscheen in 2016 haar boek Taal in de reeks Elementaire Deeltjes. Sterre vertelt ons dit keer over het Pools.Foto: Carlo ter Ellen De Poolse voorbeelden zijn ingesproken door Anna Kijak, directeur van de Poolse School in Eindhoven. Dit waren de woorden die je hoorde: Źrebię (veulen), śruba (schroef), żona (vrouw), szum (ritselen) Cześć! (hoi!), Dzień dobry! (goedendag!) Tak, nie (ja/nee) Dziękuję! (dank je wel) Jeden, dwa, trzy (1, 2, 3) Do widzenia! (Tot ziens!)

Transcript Identiteit. Het is een woord dat je vaak hoort als je het hebt over kinderen die meertalige opgroeien. Maar wat betekent identiteit eigenlijk? In hoeverre kun je meerdere identiteiten hebben die tot verschillende culturen of etnische achtergronden horen? Wat zijn de gevolgen voor kinderen als ze zich meer identificeren op de ene of de andere manier? Welke rol hebben de ouders, vrienden, school en de bredere samenleving hierin? Dit zijn allemaal vragen die we in deze aflevering van Kletsheads gaan beantwoorden, samen met onze tweede gast uit België, Graziela DeKeyser. Graziela licht de veel verschillende kanten van dit complexe begrip toe. Een belangrijke onderscheid is dat tussen het categoriseren en het identificeren. Met categoriseren gaat het herkennen van verschillende groepen mensen (bijvoorbeeld, meisjes en jongens, Britten en Nederlanders) en vasttellen wie erbij hoort. Kinderen kunnen dit van jongs af aan. Met identificeren gaat het om hoe je je voelt. Heb je dus het gevoel dat je bij een bepaalde groep hoort? Dit is vaak wat we bedoelen als we het hebben over identiteit en meertalige kinderen. Het is echter wel belangrijk om op te merken dat een identiteit niet hetzelfde is als identificeren. Je kan bijvoorbeeld Pools zijn van origine maar je niet Pools voelen. Het identificeren ontwikkelt zich later en het is pas aan het eind van de basisschool dat kinderen hun eigen identiteit gaan vormen.  Vriend van de show worden Verder hebben we het over de relatie tussen identiteit en taalgebruik en taalvaardigheid, en ook over de andere manieren waarop kinderen hun identiteit kunnen uiten. We bespreken ook de belangrijke rol die ouders en leerkrachten kunnen hebben bij het vormen van een gezonde en positieve multi-culturele of multi-etnische identiteit.  In deze aflevering horen we ook het eerste Klets-Inkoppertje (begint op 25:11), een concrete tip die je meteen en makkelijk in kunt zetten om een succes te maken van de meertaligheid in jouw gezin, klas of praktijk. We begonnen met een hele simpele: geef een meertalig kind in jouw omgeving een complimentje dat maken heeft met hun meertaligheid. Probeer het even en laat ons weten (via het contactformuliertje op de website of via social media) wat voor effect dat heeft gehad! Sharon in gesprek met Graziela DeKeyser Graziela DeKeyser is onderzoeker aan de Educatie en Samenleving onderzoekseenheid aan de KU Leuven. Haar onderzoek rich zich op de implicaties van meertaligheid voor kinderen en gezinnen als het gaat bijvoorbeeld om hun welzijn, de ontwikkeling van hun emoties en uiteraard hun identiteit.

Transcript We beginnen deze aflevering met goed nieuws: Kletsheads heeft een prijs gewonnen! Op 4 februari werd tijdens De Grote Taaldag de landelijke prijs voor wetenschapscommunicatie in de taalkunde uitgereikt. Samen met het Kletskoppen kindertaalfestival is Kletsheads uitgeroepen tot winnaar! Lees de juryrapport hier.   In Let's Klets (begint op 01:36)  spreek ik met Leonie uit Utrecht. Oorspronkelijk uit Duitsland, Leonie is moeder van een peuter die zij graag meertalig wil opvoeden. Maar het loopt nog niet echt soepel want haar Nederlandstalige partner vind het namelijk best vervelend als zij Duits met hun zoontje spreekt. Hij begrijpt geen Duits en voelt zich buitengesloten. Een lastige situatie die voor sommige ouders zeker herkenbaar zal zijn. In een openhartig gesprek praat ik met Leonie over de uitdagingen die ze tegenkomt en hoe zij daarmee om kan gaan.  Sharon en Leonie in gesprek In Vers van de Pers (begint op 17:04) vertel ik over een recent verschenen onderzoek uit Canada. Dit onderzoek gaat over twee belangrijk factoren in de meertalige taalontwikkeling, namelijk hoe vroeg je begint (leeftijd) en hoeveel contact je hebt met een taal (hoeveelheid taalaanbod). Vaak wordt er gedacht dat leeftijd belangrijker is dan taalaanbod maar uit dit onderzoek blijkt dat dit niet het geval is. Het onderzoek ging in het bijzonder om de taalontwikkeling van meertalige kinderen in Montréal die opgroeien met Frans en Engels en/of een andere taal. De kinderen waren 6 en 8 jaar oud en waren begonnen met het leren van Frans op verschillende leeftijden (vóór 3 jaar of na 3 jaar). De resultaten laten zien dat -- als er rekening werd gehouden met hoeveel contact de kinderen hebben gehad met het Frans -- de vroege en late meertaligen nauwelijks (of niet) verschilden van elkaar, en ook niet van eentalige Franssprekende kinderen. Wel was het zo dat er grote verschillen waren in de scores van de meertaligen op de gebruikte taaltoetsen en deze hadden te maken met verschillen in de hoeveelheid Frans taalaanbod die kinderen tot op dat moment hadden gehad. Het onderzoek is uitvoerd onder leiding van Elin Thordardottir, hoogleraar in de School of Communication Sciences and Disorders aan McGill University. Dit zijn de details: Elin Thordardottir (2019). Amount trumps timing in bilingual vocabulary acquisition: Effects of input in simultaneous and sequential bilingual school-age bilinguals. International Journal of Bilingualism, 23, 236-255. https://doi.org/10.1177/1367006917722418 Vriend van de show worden Wil je meer weten over de online tool waar ik het over had van het Q-BEx project? Dit kan hier en hier vind je een snelle overzicht van wat precies de vragenlijst inhoudt en de informatie die hij oplevert. Tenslotte horen we onze nieuwe Taalgids, Sterre Leufkens (begint op 30:35).   Sterre Leufkens. Foto: Carlo ter Ellen Sterre Leufkens is taalwetenschapper aan de Universiteit Utrecht. In haar onderzoek vergelijkt ze de talen van de wereld, onder andere op hun complexiteit. Ze schrijft en praat graag over taal en taalkunde voor divers publiek; zo verscheen in 2016 haar boek Taal in de reeks Elementaire Deeltjes. Sterre vertelt ons dit keer over het Turks. De Turkse voorbeelden zijn ingesproken door Melis Cetincelik. Dit waren de woordjes die je hoorde: hallo - merhaba  ja - evet nee - hayır dank je wel - teşekkür ederim  één - bir twee - iki drie - üç doei - hoşçakal

Het is bijna zover! Op 11 februari verschijnt de eerste aflevering van het derde seizoen van Kletsheads. Het wordt weer dezelfde mooie mix van wetenschap, ervaringen en praktische tips, maar niet helemaal hetzelfde als afgelopen twee seizoenen. Want de afleveringen worden iets korter (tussen de 30 - 45 minuten in plaats van een uur) en ze verschijnen iets vaker (om de twee weken i.p.v. één keer in de maand). En we hebben een aantal nieuwe rubrieken, waaronder De Taalgids met nieuwe vaste gast Sterre Leufkens, Vers van de pers, en het Klets-inkoppertje. Wil je meer weten? Luister dan naar deze 'teaser'-aflevering! Vriend van de show worden

Op 3 november vond er in De Balie in Amsterdam een debat over meertaligheid in het onderwijs plaats. Startpunt was de stelling Op school spreken we Nederlands: terecht of achterhaald? Vertegenwoordigers vanuit het onderwijs, het onderzoek en de politiek gingen met elkaar in gesprek over het gebruik van andere talen dan Nederlands op school. De Balie is zo aardig geweest om mij toestemming te geven om de opname van het debat voor deze aflevering van Kletsheads te gebruiken. Ik mocht hier echter niet in knippen of plakken, dus je hoort de hele avond van begin tot einde. Dat duurde een kleine twee uur en dus is deze aflevering een stuk langer dan gebruikelijk. Aan tafel zaten Hilbert Bredemeijer, wethouder onderwijs in Den Haag, Ellen-Rose Kambel van de Rutu Foundation (eerder te gast op Kletsheads in deze aflevering over meertaligheid en schoolsucces), Joana Duarte van NHL Stenden (ook eerder te gast op Kletsheads in deze aflevering over het gebruik van thuistalen op school, tevens beschikbaar in het Engels), en Nilay Kaya, directeur van basisschool De Wereldburger. We horen ook van Astrid Brugman, leerkracht op OBS De Vier Windstreken, ook bekend van de televisieserie Klassen.  Vriend van de show worden Zowel voor als na het debat sprak ik met verschillende mensen in het publiek en achteraf horen we ook van een aantal van de sprekers zelf.  Hieronder vind je de tijdstippen waarop verschillende delen van het debat begonnen:  Het debat begint : 20min15sec. Eke Krijnen vertelt waarom ze het initiatief heeft genomen om het debat te organiseren : 27min10secAstrid Brugman van Klassen vertelt over haar ervaringen: 1uur04minKletsheads spreekt met het publiek en de sprekers achteraf: 1uur58min  Wil je liever het debat bekijken in plaats van beluisteren? Dit kan op de website van de Balie. Daar vind je ook meer informatie over deze avond. Aan het begin van de avond sprak ik met de eigenaar van kinderboekenwinkel gespecialiseerd in diversiteit en inclusie, EduCulture.

Transcript In deze speciale bonus aflevering van Kletsheads hebben we een podcast crossover. We delen graag een aflevering van de podcast Much Language Such Talk podcast, een Engelstalige podcast die vragen beantwoordt over taal, leren, en cultuur. De podcast is gemaakt door drie onderzoekers aan de universiteit van Edinburgh, Brittany Blankship, Eva-Maria Schnelten en Carine Abraham, die ook vrijwilligers zijn bij Bilingualism Matters, een onderzoeks- en informatiecentrum over meertaligheid aan de universiteit van Edinburgh. Er zijn afleveringen over allerlei onderwerpen die te maken hebben met meertaligheid, van taal, ras en etniciteit, tot taal en cognitie, en specifieke talen zoals het Baskisch. Deze aflevering gaat over meertalige kinderen. Carine is de host en ik ben de gast. We hebben het over de rol van taalaanbod (luister naar deze aflevering van Kletsheads wil je hier meer over horen), meertalige broers en zussen (hier een aflevering daarover), hoe de talen van meertalige kinderen elkaar kunnen beïnvloeden (hier hebben we ook een aflevering van Kletsheads over), en natuurlijk over het podcasten en waarom ik de Kletsheads podcast ben begonnen.  Vriend van de show worden Tijdens het gesprek met Carine en Maria had ik het over het Kletskoppen kindertaalfestival. Dit is een wetenschapsfestival over taal voor kinderen. De eerstvolgende editie vindt op 6 maart 2022 plaats in Nijmegen.

Transcript Vriend van de show worden In deze aflevering - de laatste van seizoen 2 - beantwoord ik jullie vragen over meertalige kinderen.  De vragen gaan over uiteenlopende onderwerpen: hoe schrijf je nou een family language plan, kan een meertalig kind accentloos worden in beide talen, en wat doe je als je kind naar de logopedist moet maar de logopedist alleen Nederlands praat? En we beantwoorden ook vragen van leerkachten over het inzetten van de thuistalen van meertalige kinderen op school: goed idee maar waar ligt de balans tussen het Nederlands en de andere talen? En wat doe je als de meertalige kinderen in je klas liever Engels met elkaar praten dan Nederlands? Ook zijn er vragen over het omgaan met meertalige kinderen op de kinderopvang.  Hopelijk voor ieder wat wils dus!  Deze vragen beantwoord ik niet alleen, maar samen met Josje Verhagen. Dr. Josje Verhagen is onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam binnen de Faculteit der Geesteswetenschappen en de Capaciteitsgroep Nederlandse Taalkunde. Zij doet onderzoek naar de taalontwikkeling van peuters en kleuters en de rol van het werkgeheugen hierbij.  Meer informatie over Josje’s veelzijdig onderzoek kun je vinden op deze website.  Dit is haar derde (!) keer op Kletsheads. Zij was al eerder te horen in de tweede aflevering van het eerste seizoen ("Zijn meertalige kinderen beter in communiceren?" ) en ook eerder in dit seizoen ("De meertalige kinderopvang" ).  Foto:  Bob Bronshoff Tijdens de podcast hebben we het over family language planning en ik noem hierbij het recent verschenen boek van Eowyn Crisfield, Bilingual Families: A Practical Language Planning Guide (uitgegeven door Multilingual Matters).  Dit is een echte aanrader! Eowyn vertelt ook meer over dit onderwerp in aflevering 9 van afgelopen seizoen van Kletsheads (ook beschikbaar in een volledige Engelstalige editie).  We hebben het ook over de vraag of het nodig is om naar beide talen van een meertalig kind te kijken als een kind naar de logopedist gaat. Het antwoord is ja! Tijdens de podcast lees ik een reactie op deze vraag voor van Dunya Taki.  Dunya is secretaris van de Stichting Meertalige Logopedie Nederland. Ben je op zoek naar een meertalige logopedist in Nederland, dan is deze overzichtskaart een goed plek om te beginnen. En ben je zelf een meertalige logopedist en nog niet aangesloten aan deze groep, meld je snel aan! Meer informatie vind je op hun website. Meer informatie over logopedie en de vraag hoe je kunt vaststellen over een meertalig kind een taalachterstand heeft, vind je in deze aflevering van Kletsheads met Mirjam Blumental. En zoals ik zeg in de podcast is er ook een Engelstalige aflevering over hetzelfde onderwerp: "How do you know if a bilingual child has a language delay?"). Twee van de vragen die we in deze aflevering beantwoorden kwamen van Frederike Groothoff, ambulant taalondersteuner in Amtelveen. Zij is ook zelf te gast geweest bij Kletsheads waar ze veel praktische tips deelde over hoe je om kunt gaat met meertalige kinderen in je klas.