Listen Now

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Hoe zorgen we dat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen doen? Tijdens ieder gesprek in deze podcastreeks bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief, met telkens andere gasten. Vandaag spreek ik met Pieter Snaterse en Mark de Kievit, initiatiefnemers van een leernetwerk rondom anders organiseren dat het afgelopen jaar in de regio Leiden, Duin- en Bollenstreek van start is gegaan. Pieter is teamleider bij het Visser 't Hooft Lyceum in Leiderdorp en Mark is rector van het Fioretti College in Lisse. We blikken samen terug op onze ervaringen en presenteren 7 bouwstenen om anders organiseren vorm te geven in de school. Hierover schreven Pieter, Mark, en Frank Hulsbos ook een manifest getiteld "Anders organiseren voor een aantrekkelijke werkplek en veerkrachtige teams". De zeven bouwstenen voor anders organiseren zijn: 1. Oefen invloed uit op basis van expertise en affiniteit 2. Organiseer samenwerking binnen het primaire proces 3. Verdeel het werk op basis van talenten en kwaliteiten van mensen 4. Zoek naar onderwijsvormen op basis van eigen regie en autonomie van kinderen 5. Eerst de bedoeling, dan de structuur 6. De schoolleider mag zich overal mee bemoeien, maar nergens de baas spelen 7. Deel best practices Host: Frank HulsbosProductie en muziek: Stefan van Langevelde

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Hoe zorgen we dat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen doen? Tijdens ieder gesprek in deze podcastreeks bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief, met telkens nieuwe gasten. Vandaag spreek ik met Ben van der Hilst over de organisatiestructuur van scholen en hoe deze bijdraagt (of juist een belemmering vormt) voor samenwerking en werkplezier van docenten. Ben promoveerde in 2019 op dit thema met zijn proefschrift "Teamgericht organiseren in het onderwijs. Sturen op kwaliteit, wendbaarheid en werkplezier". Voor meer informatie over Ben zie www.hetlerenorganiseren.nl. Ben legt uit dat de wijze waarop scholen sinds de jaren 80 zijn georganiseerd tot deprofessionalisering van docenten heeft geleid, en dat dit mede de personeelstekorten verklaart. Hij stelt een organisatiestructuur voor waarin docenten in kleine teams samenwerken rond een groep leerlingen. De teams hebben niet alleen taken en verantwoordelijkheden, maar ook een breed scala aan bevoegdheden. Het onderzoek van Ben (en zijn ervaringen in de praktijk) laten zien dat dit leidt tot meer werkplezier en samenwerking tussen docenten. Shownotes: Minuut 0: Introductie. Minuut 1:05: Welkom, voorstellen Ben en opbouw gesprek. Minuut 2:06: Waarom leidt de wijze waarop scholen georganiseerd zijn tot 'deprofessionalisering' bij leraren en wat heeft dat te maken met personeelstekorten? Minuut 10:30: Toelichting door Ben dat organisatiestructuren van scholen onnodig ingewikkeld zijn geworden, wat leidt tot verregaande arbeidsdeling. Minuut 14:28: Organisatiestructuur leidt tot 'zwakke verbindingen' tussen mensen en groepen in de school, waar geen effect vanuit gaat. Minuut 15:19: Op een gemiddelde vo school wordt er een miljoen besteed aan taaktijd die nergens toe leidt. Minuut 17:01: Samenwerking in het onderwijs vindt vooral plaats buiten het primaire proces. Minuut 22:15: Wat is de alternatieve organisatiestructuur die Ben voorstelt? Uitleg, kenmerken en voorwaarden van de teamgerichte arbeidsorganisatie. Minuut 31:05: De teams hebben geen baas, maar wel een procesbegeleider nodig. Minuut 31:45: Bespreking Laterna Magica als voorbeeld van teamgerichte structuur. Minuut 34:32: Wat betekent dit voor de rol van de schoolleider? Wat doen zij? Minuut 41:50: Gezamenlijke reflectie op teamgerichte arbeidsorganisatie en personeelstekorten. Minuut 45:45: Afronding. De gesprekken zijn onderdeel van een onderzoek naar anders organiseren. Dat onderzoek wordt uitgevoerd door een groep schoolleiders en docenten uit de regio Leiden, Duin- en Bollenstreek. Host: Frank HulsbosMuziek/productie: Stefan van Langevelde

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Hoe zorgen we dat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen doen? Tijdens ieder gesprek in deze podcastreeks bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief. Vandaag staat een verdieping op het thema 'gespreid leiderschap' centraal en spreken we met Stefan van Langevelde, samen met Frank de oprichter van de Academie voor Gespreid Leiderschap (zie www.gespreidleiderschap.nl). De stelling van Stefan is dat ieder mens er behoefte aan heeft om invloed uit te oefenen op zijn omgeving en dat de ruimte voor invloed bijdraagt aan werkplezier en onderwijsverbetering. Scholen beperken over het algemeen de professionele ruimte voor docenten om invloed uit te oefenen, vooral buiten de klas. We verkennen hoe dat anders kan, hoe gespreid leiderschap helpt bij personeelstekorten en om welke voorwaarden het vraagt in de school. We doen dat mede aan de hand van drie scholen die gespreid leiderschap in de praktijk brengen: de Mariaschool in Hoorn, Laterna Magica in Amsterdam en het Vathorst College in Amersfoort. Shownotes: Minuut 0: Introductie. Minuut 1:13: Welkom, voorstellen Stefan en opbouw gesprek Minuut 3:55: Wat is gespreid leiderschap en hoe is het anders dan het klassieke, positionele leiderschap? Minuut 20:17: Op welke wijze kan gespreid leiderschap helpen in het omgaan met personeelstekorten in het onderwijs (zonder dat het een quick fix wordt)? Minuut 27:30: Wat heb je nodig in de school om gespreid leiderschap mogelijk te maken? 4 voorwaarden voor gespreid leiderschap. Minuut 35:00 : Afronding. De gesprekken zijn onderdeel van een onderzoek naar anders organiseren. Dat onderzoek wordt uitgevoerd door een groep schoolleiders en docenten uit de regio Leiden, Duin- en Bollenstreek. Host: Frank HulsbosProductie en muziek: Stefan van Langevelde

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Hoe zorgen we dat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen doen? Tijdens ieder gesprek in deze podcastreeks bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief, met telkens twee nieuwe gasten. Vandaag staat het thema 'samenwerking in teams' centraal en horen we Tanja van Sabben en Robin Vissers, respectievelijk teamleider bij het Visser 't Hooft Lyceum in Rijnsburg en HR adviseur ad interim. De mogelijkheid tot samenwerking is belangrijk omdat mensen sociale dieren zijn en behoefte hebben aan verbondenheid met gelijkgestemden. Hoe kunnen we de school organiseren zodat er meer ruimte ontstaat voor docenten om samen te werken rond de onderwijspraktijk? En helpt ons dat collega's aan te trekken en te behouden voor onze scholen? We verkennen deze vragen aan de hand van het werk van Ben van der Hilst (voor meer informatie kijk op https://hetlerenorganiseren.nl/) en de ervaringen in de praktijk van Tanja en Robin. Shownotes: Minuut 0: Introductie. Minuut 1:58: Toelichting door Frank op het werk van Ben van der Hilst. Minuut 10:00: Gesprek met Tanja over haar ervaringen met samenwerking in teams op het Visser 't Hooft Lyceum en het Fioretti College. Minuut 23:07: Gesprek met Robin over de rol van HR bij het mogelijk maken van samenwerking in teams. Minuut 32:50: Afronding. De gesprekken zijn onderdeel van een onderzoek naar anders organiseren. Dat onderzoek wordt uitgevoerd door een groep schoolleiders en docenten uit de regio Leiden, Duin- en Bollenstreek. Host: Frank HulsbosProductie en muziek: Stefan van Langevelde

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Vandaag gaan we in gesprek over 'gespreid leiderschap' in de school. Gespreid leiderschap veronderstelt dat iedereen in de school invloed uit kan oefenen, op basis van expertise en affiniteit. Door personeelstekorten moeten scholen met steeds minder mensen hetzelfde werk doen. In deze podcast onderzoeken we hoe scholen zich anders kunnen organiseren, zodat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen doen. Kunnen we zo op lange termijn meer mensen aantrekken voor de onderwijssector? En helpt ons dat onze collega's te behouden voor onze scholen? Deze en andere vragen staan centraal in deze podcast. Tijdens ieder gesprek in deze podcastreeks bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief, met telkens twee nieuwe gasten. Vandaag staat het thema 'gespreid leiderschap' centraal en horen we Dineke van Dijken en Reinier Vergunst, respectievelijk teamleiders bij het Vlietland College in Leiden en het Fioretti College in Lisse. Helpt het doorbreken van de hiërarchie om de school aantrekkelijker te maken? Waar moet je dan aan werken? En wat is de rol van de schoolleider dan nog? Shownotes: Minuut 2:50: Wat merken jullie in jullie scholen van het personeelstekort? Wat doet dat met docenten? Wat doet dat met jullie? Minuut 10:18: Wat is leiderschap, wat is gespreid leiderschap en hoe verhoudt zich gespreid leiderschap tot het meer klassieke positioneel leiderschap? Minuut 13:50: Reinier, wat is een voorbeeld van gespreid leiderschap bij jou op school? Minuut 18:37: Dineke, hoe is dat in jouw school? Minuut 24:40: In hoeverre zijn deze voorbeelden echt anders dan hoe het gewoonlijk gaat? Minuut 26:44: Toelichting op good practice van de Mariaschool en hoe dat helpt bij het scheppen van een aantrekkelijk werkklimaat en omgaan met personeelstekorten Minuut 28:37: Wat zijn voorwaarden voor gespreid leiderschap in de school? Wat hebben we nodig om het te doen groeien? En wat belemmert het? Minuut 41:01: Welke drie dingen kan ik morgen doen om gespreid leiderschap dichterbij te brengen? Minuut 48:21: Samenvatting en afronding De gesprekken zijn onderdeel van een onderzoek naar anders organiseren. Dat onderzoek wordt uitgevoerd door een groep schoolleiders en docenten uit de regio Leiden, Duin- en Bollenstreek. Host: Frank HulsbosMuziek en productie: Stefan van Langevelde

In deze aflevering bespreken we weer eens een boek, namelijk 'Goed Teamwerk' van Karin Derksen. We kennen Karin goed, ze heeft ook een hoofdstuk geschreven in ons boek 'Gespreid leiderschap in het onderwijs'. Karin doet onderzoek (en is daarop gepromoveerd) naar samenwerking in teams en wanneer dit leidt tot het beste resultaat. Dit boek is de opbrengst van haar jarenlange onderzoek, waarin ze op hele toegankelijke wijze inzichten deelt in wanneer teamwerk 'goed' is. En met goed bedoelt ze: zowel het komen tot resultaten als een prettige samenwerking voor de teamleden. We lopen met elkaar het boek door: wat is goed teamwerk? wat heb je hiervoor nodig? En wat heb je nodig om dit te doen op basis van gespreid leiderschap? Want Karin deelt een opvallend inzicht, namelijk dat veel teams toch met één centrale leider werken. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl Muziek: “Airport Lounge” door Kevin Macleod

In deze aflevering spreken we met Deborah Odendaal, schoolleider bij het Montessori Lyceum in Amsterdam, de oudste middelbare Montessorischool van Nederland. Deborah heeft lange tijd met veel plezier gewerkt bij de mavo afdeling van de school en was als schoolleider verantwoordelijk voor onderwijs- en organisatieontwikkeling. Deborah en 16 collega's zijn dit schooljaar gestart met een nieuw onderwijsconcept, onder de naam MLA#2. Ze starten dit jaar met 3 gemengde groepen mavo, havo en vwo. MLA#2 is een Montessorischool, maar hanteert ook nieuwe uitgangspunten bij de vormgeving van het onderwijs. De afgelopen twee jaar heeft Deborah met een team van zes collega's gewerkt aan de totstandkoming van MLA#2. We praten met haar over het ontwikkelproces, hoe de samenwerking in het ontwikkelteam verliep en de uitdaging om een nieuw concept te starten in een bestaande school. Aan het eind van het schooljaar is ze nog een keer te gast en dan blikken we terug op het eerste jaar MLA#2. Muziek: '“Airport Lounge” van Kevin Macleod

Sinds 2018 maken we deze podcast met inmiddels 21 afleveringen. In deze aflevering blikken we met Joseph Kessels terug op de lessen die we hebben geleerd in de podcastreeks tot nu toe. Joseph is emeritus hoogleraar aan de Universiteit Twente en aan de Open Universiteit en met hem namen we de allereerste aflevering op. Gedurende het gesprek reflecteren we met Joseph op de volgende dilemma's en lastige vragen die terugkomen in veel van de gesprekken die we hebben gevoerd: Is er een positionele leider nodig om gespreid leiderschap te forceren of mogelijk te maken of zit die positionele leider gespreid leiderschap uiteindelijk altijd in de weg? Kun je het leiderschap van leraren stimuleren door hen een formele positie of mandaat te geven, of ontstaat het veel meer emergent in een school? Zit een focus op prestaties en rendementen een gespreide leiderschapspraktijk in de weg of is dat een onmiskenbaar onderdeel van werken in een organisatie? Als je gaat werken op basis van (meer) gespreid leiderschap, moeten teamleden dan eerst de vaardigheden daarvoor leren of leren zij dat eigenlijk alleen maar in de praktijk door te doen? Hoe waardeer je voortrekkers die gemakkelijk invloed uitoefenen zonder hen op een voetstuk te plaatsen en daarmee anderen onbedoeld klein te houden? Muziek: “Airport Lounge” van Kevin Macleod

Dit is de vierde aflevering in de serie die wij maken over de Mariaschool. Het thema van deze aflevering is ‘bekwaamheden’, wat vraagt het van iemand om te werken op een school waar veel samengewerkt wordt en ruimte is voor initiatief. We leerden hierover het volgende: 1. Als leerkracht heb je in ieder geval drie bekwaamheden nodig: samenwerken, vanuit je eigen verhaal initiatief durven nemen en een lerende houding 2. Er zit een paradox in wat je moet kunnen: soms meer actiegericht en soms meer reflectief 3. De bekwaamheden ontwikkel je door het te doen en dat vraagt om een ondersteunend leer en werkklimaat in de school De Mariaschool is een basisschool in Hoorn zonder centrale directeur. Alle leerkrachten hebben ruimte om initiatieven te nemen en invloed uit te oefenen op onderwerpen die zij boeiend en belangrijk vinden. Wij spraken met 15 collega's, twee leerlingen en de bestuurders over wat hun school bijzonder maakt en hoe zij gespreid leiderschap vormgeven en mogelijk maken. Aan de hand van fragmenten uit deze gesprekken bespreken we onze lessen. Wij bedanken de Mariaschool voor hun gastvrijheid en input voor deze podcastreeks: leerkrachten Annelies, Annemieke, Carlijn, Cherza, Drita, Erwin, Esther, Ineke, Jeane, Jord, Kirsty, Marieke, Nikee, Suzanne, Tessa, leerlingen Amarins en Emma en bestuurders Hans en Gea. Luister hier de eerste aflevering waar we spreken met het driemanschap Ineke, Jord en Suzanne, hier de tweede aflevering waar we de ingekomen vragen van luisteraars doornemen en hier de derde aflevering over het belang van gedeelde opvattingen en waarden. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl. Muziek: ‘Airport Lounge’ van Kevin MacLeod

Dit is de derde aflevering in de serie die wij maken over de Mariaschool. De Mariaschool is een basisschool in Hoorn zonder centrale directeur. Alle leerkrachten hebben ruimte om initiatieven te nemen en invloed uit te oefenen op onderwerpen die zij boeiend en belangrijk vinden. Wij spraken met 15 collega's, twee leerlingen en de bestuurders over wat hun school bijzonder maakt en hoe zij gespreid leiderschap vormgeven en mogelijk maken. Aan de hand van fragmenten uit deze gesprekken delen we in de aankomende drie afleveringen onze lessen. Het thema van deze aflevering is "gedeelde opvattingen en waarden" waar we het volgende over leerden bij de Mariaschool: 1. Gedeelde opvattingen en waarden houden hiërarchie buiten de deur. 2. Gedeelde opvattingen en waarden komen in alles op de eerste plaats. 3. Taal is het voertuig waarmee je de gedeelde waarden in leven houdt. Wij bedanken de Mariaschool voor hun gastvrijheid en input voor deze podcastreeks: leerkrachten Annelies, Annemieke, Carlijn, Cherza, Drita, Erwin, Esther, Ineke, Jeane, Jord, Kirsty, Marieke, Nikee, Suzanne, Tessa, leerlingen Amarins en Emma en bestuurders Hans en Gea. Luister hier de eerste aflevering waar we spreken met het driemanschap Ineke, Jord en Suzanne en hier de tweede aflevering waar we de ingekomen vragen van luisteraars doornemen. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl. Muziek: ‘Airport Lounge’ van Kevin MacLeod

Op steeds meer scholen experimenteren leraren en schoolleiders met organisatievormen die niet zijn gebaseerd op hiërarchie, maar op gelijkwaardige samenwerking, talentontwikkeling en ruimte voor initiatief. Dat zien we bijvoorbeeld ook bij de Mariaschool, waar wij een podcastreeks over maken, die binnenkort verschijnt. Voor deze aflevering zijn we op bezoek bij basisschool Laterna Magica, waar het team na het vertrek van de directeur iets meer dan een jaar geleden besloot zonder directeur door te gaan. Zij merkten dat formele hiërarchie de ontwikkeling van leraren in de weg zat. Op de school leren leerlingen in grote groepen met elkaar vanuit de principes van natuurlijk leren. De school zit middenin het ontwikkelproces naar nog meer gespreid leiderschap, en we praten erover met Sebastiaan van Tongeren (hoeder van gespreid leiderschap) en Arno Bogers (procesbegeleider op zijn leergroep). Vragen die we bespreken zijn: Waar lopen zij tegenaan in deze ontwikkeling? Hoe helpen ze nieuwe collega's hun plek te vinden in de school? Hoe gaan ze om met verschillen tussen collega's? Hoe houd je hiërarchie buiten de deur? Muziek: ‘Airport Lounge’ van Kevin MacLeod

Deze keer praten we met Kim Janse. Kim werkt als specialist praktijkleren bij 's Heeren Loo, een landelijke instelling voor gehandicaptenzorg. Kim werkt met haar collega's aan het bevorderen van praktijkgestuurd leren in de opleidingen voor professionals in de gehandicaptenzorg. In opleidingen zien we vaak ook een klassieke hiërarchie: de docent bepaalt wat de student moet doen en wanneer het goed is. Dit is doorgaans weinig uitnodigend voor studenten om initiatief te nemen en regie te voeren over hun leerproces. Praktijkgestuurd leren betekent dat het opleiden en leren niet uitgaat van een vaststaand curriculum, maar dat leervragen van studenten uit de praktijk leidend zijn het vormgeven van hun leerproces. Het toeval wil dat ook Stefan, in zijn rol als docent bij de Master Pedagogiek van de Fontys Hogeschool, op dezelfde wijze de opleiding wil vormgeven. Reden genoeg om in gesprek te gaan over praktijkgestuurd leren, hoe het vorm krijgt, wat het betekent voor beoordeling en differentiatie, en wat het vraagt van docenten en studenten om het in de praktijk te brengen. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl. Muziek: "Airport Lounge" Kevin MacLeod

Onze vorige podcast met Ineke, Jord en Suzanne van de Mariaschool in Hoorn riep allerlei vragen bij jullie op. Dank voor de enthousiaste reacties via de mail! Aan de hand van jullie reacties gaan we verder met deze podcastreeks over de Mariaschool, waarin we onderzoeken hoe zij precies werken, welke waarde dat heeft en hoe ze aan hun principes vast weten te houden. In deze 'tussenaflevering' nemen we de post door en zetten we de eerste ideeën voor het vervolg uiteen. OPROEP: Deze podcastaflevering is onderdeel van een reeks over de Mariaschool in Hoorn. We doen een oproep aan jou als luisteraar om vooral de vragen die je hebt met ons te delen via contact@gespreidleiderschap.nl of via Twitter op @svanlangevelde of @frankhulsbos. Wij nemen die vragen dan mee in het onderzoek met de Mariaschool onderzoeken en delen de inzichten in deze podcastreeks! Muziek: "Airport Lounge" Kevin MacLeod

Op de Mariaschool is geen centrale leider in de vorm van een directeur die de dienst uitmaakt. In plaats daarvan kozen de leerkrachten 6 jaar geleden uit hun midden drie collega's die een speciale rol vervullen binnen het team: Jord Beers, Suzanne Ahrouch en Ineke Stavenuiter. Als drietal behouden zij het overzicht over de ontwikkelingen binnen de school, dragen ze actief de onderwijsvisie van de school uit en helpen ze de onderwijskwaliteit hoog houden. Ook geven ze alledrie gewoon les. Ze hebben er een hekel aan als ze "de baas" of "leidinggevende" worden genoemd, en willen juist iedereen in de school bewegen invloed uit te oefenen en initiatieven te nemen. Hoe kijken zij terug op deze manier van werken de afgelopen jaren? Wat hebben ze geleerd? Welke effecten heeft het om zo te werken? En waar lopen ze tegenaan? OPROEP: Deze podcastaflevering is de eerste in een reeks over de Mariaschool in Hoorn. We doen een oproep aan jou als luisteraar om vragen die je hebt naar aanleiding van deze eerste aflevering met ons te delen via contact@gespreidleiderschap.nl of via Twitter op @svanlangevelde of @frankhulsbos. Wij gaan die vragen samen met de Mariaschool onderzoeken en delen de antwoorden in een podcastreeks! Muziek: "Airport Lounge" Kevin MacLeod

Waarom heet de baas van school het schoolhoofd en noemen we zijn of haar assistent de rechterhand van de directeur? Wat hebben de ideeën van Plato en Descartes gemeen met die van managementdenkers en neurowetenschappers anno nu? En wat kunnen we eigenlijk leren over zelfsturing als we kijken naar de werking van een wielerpeloton? Met Aldo Houterman gaan we in gesprek over deze en andere vragen. Aldo is filosoof en schreef in 2019 het boek “Wij zijn ons lichaam”, waarin hij het idee van het brein als centraal commandocentrum over het lichaam in twijfel trekt en een alternatief perspectief schetst. Ook schreef Aldo het tweede hoofdstuk in ons boek uit 2017, waarin hij de relatie tussen zijn opvattingen en de opvattingen van gespreid leiderschap verkent. Het gesprek met Aldo werd weliswaar niet centraal aangestuurd, maar verliep toch niet chaotisch. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl. Muziek: "Airport Lounge" Kevin MacLeod

Nu de eerste fase direct na de coronamaatregelen een tijd achter ons ligt, vragen we ons in deze podcast af of er nog wel ruimte is voor rust en reflectie in scholen. Of worden docenten en schoolleiders overladen door de snelheid waarmee alles nu moet en belemmert die onrust een goed gesprek over onderwijsontwikkeling? Ook kijken we naar de rol van de schoolleiding in de afgelopen periode. Zijn wij nu bevattelijker voor top-down beslissingen vanuit het MT en zo ja, hoe komt dat? De afgelopen weken voerden we diepte-interviews met zes schoolleiders en zes docenten over deze vragen. Dit is een aflevering in een reeks podcasts over ons onderzoek naar onderwijsontwikkeling in tijden van corona. Mocht je meer willen weten over de start van het onderzoek, luister dan deze aflevering en ben je benieuwd naar onze onderwijskundige inzichten in tijden van corona, luister dan deze aflevering. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl. Muziek: "Airport Lounge" Kevin MacLeod

De afgelopen weken hebben we verschillende schoolleiders en docenten opnieuw bevraagd op hun ervaringen met het onderwijs op afstand. Waar we ons de eerste fase van het onderzoek met name gericht hebben op de organisatiekundige en onderwijskundige gedurende de eerste twee weken na het sluiten van de scholen, hebben we nu de ervaringen van de eerste twee maanden in kaart proberen te brengen. We waren o.a. nieuwsgierig naar; Wat verlies je? Wat brengt het juist? En ook de vraag; Wat zou je graag vast willen houden, ook al is fysiek onderwijs weer mogelijk? In deze podcast delen we de belangrijkste onderwijskundige inzichten. Zo hebben we onderzocht wat het onderwijs op afstand doet met de autonomie van leerlingen. Neemt deze toe, of juist af? En waar we eerder al concludeerden dat het gebrek aan fysiek contact, het opbouwen, onderhouden en benutten van relaties voor het leerproces bemoeilijkt, hebben we nu beter in kaart gebracht hoe dit precies zit. Een van onze gesprekspartners formuleerde het mooi: "Waar je wint aan efficiëntie, verlies je aan betekenis". Je kunt onze onderwijskundige bevindingen in deze aflevering beluisteren. Ben je benieuwd wat we deze tweede fase geleerd hebben op organisatiekundig vlak, beluister dan hier onze podcastaflevering daarover. Mocht je meer willen weten over de start van het onderzoek, luister dan deze aflevering. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl. Muziek: "Airport Lounge" Kevin MacLeod

De scholen zijn nu ongeveer drie weken dicht vanwege het coronavirus. Iedereen probeert zijn draai te vinden. Docenten in het onderwijs op afstand. Ouders in het begeleiden van hun kinderen thuis. Hoewel natuurlijk niet alle geluiden positief zijn, horen wij in het contact met docenten en schoolleiders ook veel mooie verhalen. Dit maakte ons nieuwsgierig naar de vraag wat er zowel veranderkundig als onderwijskundig op dit moment allemaal in beweging is op scholen. En wat hiervan de moeite waard is om vast te houden wanneer de scholen straks weer open gaan. We zijn daarom samen met Eefje Teeuwisse een onderzoek gestart en hebben verschillende docenten en schoolleiders gevraagd naar hun ervaringen tot nu toe. In deze podcast bespreken we de eerste inzichten uit hun verhalen. Eefje is adviseur vanuit haar eigen bedrijf Take a Step en vertaalt inzichten vanuit de positieve psychologie naar het onderwijs. Ons gesprek ging al beeldbellend. De video daarvan is ook te bekijken, via youtube of onze podcastwebsite www.gespreidleiderschap.nl/podcast. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl. Muziek: "Airport Lounge" Kevin MacLeod

Volgens Stefan Gijsbertsen past de wijze waarop scholen over het algemeen georganiseerd zijn niet bij de kernopdracht van het onderwijs. Met concepten als ‘lean' of ‘agile' werken kijken we teveel af van bedrijfstakken die fundamenteel verschillen van het onderwijs. Dit verkleint de professionele ruimte van leraren om zelf keuzes te maken over hun werk. Ook het dominante positivistische wetenschapsparadigma, met een focus op evidence based onderwijs, neemt leraren het stuur uit handen om hun eigen onderwijs vorm te geven. Volgens Stefan vraagt deze situatie om een fundamentele heroriëntatie op de kernopdracht van het onderwijs en de professionaliteit van de leraar: zijn zij uitvoerders van elders ontwikkeld beleid en door anderen bedachte ideeën? Of zijn zij autonome professionals die zelf keuzes moeten maken die passen in hun school? Hierover gaan we in deze aflevering met elkaar in gesprek. Stefan is directeur Onderwijs en Kwaliteit bij PricoH in Hoogeveen en heeft daarnaast ook een eigen onderwijsadviesbureau KlinkKlaar en een eigen Cultuuronderzoeksbureau NnU. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl. Muziek: "Airport Lounge" Kevin MacLeod

Om het leiderschap van leraren te versterken, krijgen zij vaak een formele positie of functie van waaruit zij invloed uit kunnen oefenen in hun school. Denk aan de LD docent, de coördinator of de werkgroepleider die een onderwijsvernieuwing trekt. Dit role based teacher leadership zie je op allerlei plekken in het onderwijs terug. In deze podcast vragen we ons af of dat de beste manier is. Moet het altijd via een formele erkenning? Of zijn er ook meer emergente vormen van teacher leadership mogelijk (ook wel community based teacher leadership)? Dat doen we samen met Bob Stel, voorheen docent bij het Vathorst College in Amersfoort en nu Onderwijsmaker en docent bij Academie Tien in Utrecht. Hier is meer te vinden over Academie Tien. En hier is het rapport over teacher leadership waar we naar verwijzen te lezen. Heb je vragen of overwegingen? Mail dan naar contact@gespreidleiderschap.nl. Muziek: "Airport Lounge" Kevin MacLeod